Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

Tới ngày mãn nguyệt khai hoa, bà Ê-li-sa-bét sinh hạ một con trai. 58 Nghe biết Chúa đã rộng lòng thương xót bà như vậy, láng giềng và thân thích đều chia vui với bà.

59 Khi con trẻ được tám ngày, họ đến làm phép cắt bì, và tính lấy tên cha là Da-ca-ri-a mà đặt cho em. 60 Nhưng bà mẹ lên tiếng nói : “Không được ! Phải đặt tên cháu là Gio-an.” 61 Họ bảo bà : “Trong họ hàng của bà, chẳng ai có tên như vậy cả.” 62 Rồi họ làm hiệu hỏi người cha, xem ông muốn đặt tên cho em là gì. 63 Ông xin một tấm bảng nhỏ và viết : “Tên cháu là Gio-an.” Ai nấy đều bỡ ngỡ. 64 Ngay lúc ấy, miệng lưỡi ông lại mở ra, ông nói được, và chúc tụng Thiên Chúa. 65 Láng giềng ai nấy đều kinh sợ. Và các sự việc ấy được đồn ra khắp miền núi Giu-đê. 66 Ai nghe cũng để tâm suy nghĩ và tự hỏi : “Đứa trẻ này rồi ra sẽ thế nào đây?” Và quả thật, có bàn tay Chúa phù hộ em.

Đó là Lời Chúa

 

Hài Nhi Giêsu – Vua Hoà Bình cho một thế giới bất an

SUY NIỆM LỄ ĐÊM GIÁNG SINH

(Lc 2, 1-14)

Trong Đêm Thánh nay, giữa ánh sáng của đèn, nến lung linh và tiếng ca thiên thần, Giáo Hội long trọng công bố một Tin Mừng vượt thời gian: Hôm nay Chúa Kitô, Đấng Cứu Thế, đã giáng sinh cho các người trong thành của Đa-víd” (Lc 2,11). Đây không chỉ là một biến cố của quá khứ, nhưng là một “hôm nay” vĩnh cửu, mở ra niềm hy vọng cho một nhân loại đang bước đi trong u tối.

Thật vậy, như ngôn sứ Isaia đã loan báo: “Dân tộc bước đi trong u tối, đã nhìn thấy sự sáng chứa chan” (Is 9,1). Hai mươi thế kỷ trôi qua, lời ấy vẫn vang lên trong thế giới hôm nay với: chiến tranh, bạo lực, khủng bố, dịch bệnh, thiên tai, đổ vỡ gia đình, khủng hoảng luân lý và bất an nội tâm. Con người có nhiều phương tiện hơn, nhưng lại ít bình an hơn. Nhân loại tiến bộ về khoa học công nghệ với AI, nhưng lại tụt lùi trong tình huynh đệ.

Căn nguyên sâu xa của tình trạng ấy, như Kinh Thánh mặc khải, chính là tội lỗi. Từ khi con người bất tuân Thiên Chúa, nỗi sợ hãi, ghen ghét và bạo lực đã xâm nhập vào lịch sử (x. St 3–4). Như Isaia khẳng định: “Những kẻ ác sẽ chẳng bao giờ được bình an” (Is 48,22). Không có bình an nội tâm thì cũng không thể có hòa bình xã hội.

Chính trong bối cảnh ấy, Hài Nhi Giêsu ra đời, không phải trong cung điện, nhưng trong máng cỏ nghèo hèn. Isaia gọi Người là: “Ông Vua Thái Bình” (Is 9,5). Các thiên thần ca vang: “Vinh danh Thiên Chúa trên các tầng trời và bình an dưới thế cho loài người thiện tâm” (Lc 2,14).

Bình an ấy không phải là sự vắng bóng chiến tranh, nhưng là ơn hòa giải giữa Thiên Chúa và con người, và từ đó, giữa con người với nhau.

Giáng Sinh mời gọi chúng ta tuyên xưng đức tin của Hội Thánh qua mọi thời đại: Hài Nhi ấy là Thiên Chúa thật và là người thật. Các Công đồng Nicê (325) và Constantinôpôli (381) tuyên xưng: “Người là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, Ánh Sáng bởi Ánh Sáng”. Công đồng Calcedonia (451) khẳng định: Đức Kitô có hai bản tính, không hòa lẫn, không tách rời, trong một Ngôi vị duy nhất. Thánh Athanasiô đã nói một câu bất hủ: “Điều gì không được Đức Kitô đảm nhận thì không được cứu độ.”

Thiên Chúa đến vì mến con người, Thiên Chúa thương vì tình yêu vấn vương khi tạo dựng. Chính vì yêu thương, Con Thiên Chúa đã đảm nhận trọn vẹn kiếp người, để chữa lành trọn vẹn con người. Thánh Lêô Cả khẳng định: “Giáng Sinh của Đức Kitô là khởi đầu cho sự tái sinh của chúng ta.”

Ánh sáng Giáng Sinh, theo Tin Mừng Gioan, là ánh sáng sự sống:

“Sự sáng chiếu soi trong u tối, và u tối đã không tiếp nhận sự sáng” (Ga 1,5). Bóng tối không chỉ ở ngoài xã hội, mà còn trong chính lòng mỗi người. Nhưng ánh sáng của Đức Kitô không áp đặt; Người đến trong khiêm hạ, để mời gọi và biến đổi.

Bước vào Năm Thánh 2025 với chủ đề “Những người hành hương của hy vọng”. Nay cửa Năm Thánh đang từ từ khép lại. Lễ Giáng Sinh mời gọi chúng ta tiếp tục lên đường như các mục đồng Bêlem. Họ nghèo hèn, đơn sơ, nhưng dám lên đường trong đêm tối, và đã gặp được Đấng Cứu Thế giáng sinh cho chúng sinh. Hy vọng Kitô giáo không phải là lạc quan dễ dãi, nhưng là niềm xác tín rằng Thiên Chúa đang ở cùng chúng ta.

Thánh Phaolô nhắc nhở trong bài đọc II: “Ân sủng cứu độ của Thiên Chúa cho mọi người thiên hạ, dạy ta phải từ bỏ vô đạo, và các đam mê thế tục, mà sống điềm đạm, công chính, đạo đức nơi đời này” (Tt 2,11-12). Mừng Lễ Cháu Giáng Sinh không dừng lại ở hang đá, nhưng phải được tiếp nối trong một đời sống hoán cải, xây dựng hòa bình từ gia đình, giáo xứ và xã hội.

Trong Năm Thánh, người Kitô hữu được mời gọi trở thành chứng nhân của hy vọng: biết tha thứ thay vì nuôi hận thù, biết đối thoại thay vì loại trừ, biết chia sẻ thay vì khép kín, biết cầu nguyện thay vì tuyệt vọng. Bình an của Đức Kitô phải được phản chiếu qua đời sống bác ái, công bằng và liên đới.

Đêm nay, trước Hài Nhi Giêsu, chúng ta hãy cùng xin hai ơn quý giá: đức tin và bình an. Đức tin để nhận ra Thiên Chúa đang ở rất gần; bình an để chúng ta trở thành khí cụ bình an của Chúa trong một thế giới, nhất là nơi sinh ra Thái Tử Hoà Bình đang khao khát hoà bình.

Trong đêm cực thánh này, giữa một thế giới đầy tiếng ồn của chiến tranh, khủng hoảng kinh tế, biến đổi khí hậu, xung đột ý thức hệ và bất an nội tâm. Khi chiêm ngắm Hài Nhi Giêsu nằm trong máng cỏ, chúng ta hãy mở rộng tâm hồn để đón nhận ân sủng, bình an và hy vọng mà Thiên Chúa ban tặng cho nhân loại.

Nguyện xin Hài Nhi Giêsu dẫn dắt chúng ta bước đi như những người hành hương của hy vọng, đem ánh sáng Giáng Sinh vào một thế giới đang rất cần được chữa lành. Xin Vua Hòa Bình ban cho mỗi gia đình sự hiệp nhất, cho những tâm hồn đang lo âu được niềm an ủi, cho những ai mệt mỏi được sức mạnh, và cho thế giới đang rạn nứt này được chữa lành bằng tình yêu của Người.

Chúc anh chị em một Mùa Giáng Sinh thánh thiện, an lành và tràn đầy tình mến thương. Amen.

 

Gia phải con người trở thành gia phả hồng ân

SUY NIỆM LỄ VỌNG GIÁNG SINH 2025

(Mt 1, 1-25)

Thánh sử Mátthêu mở đầu Tin Mừng và toàn bộ Tân Ước bằng một câu tưởng chừng khô khan nhưng lại vô cùng sâu sắc:

“Gia phả của Chúa Giêsu Kitô, con vua Đa-víd, con của Abraham” (Mt 1,1).

Đây không chỉ là danh sách các thế hệ, nhưng là lời tuyên xưng đức tin: Thiên Chúa đã bước vào lịch sử con người, mang lấy huyết thống, ký ức, tội lỗi và hy vọng của nhân loại. Gia phả ấy chính là lịch sử cứu độ được viết bằng tên người thật, đời thật.

Gia phả hồng ân sự sống

Gia phả, trước hết, nhắc chúng ta một chân lý nền tảng: không ai tự ban sự sống cho mình. Sự sống là quà tặng được trao ban, được đón nhận và được truyền lại. Như Thánh Gioan khẳng định: “Không do khí huyết, không do ý muốn xác thịt, cũng không do ý muốn của đàn ông, nhưng do Thiên Chúa mà sinh ra” (Ga 1,13).

Trong truyền thống Israel, khi cha đặt tên cho con, ông không chỉ xác nhận huyết thống mà còn trao ban căn tính và sứ mạng. Vì thế, gia phả Chúa Giêsu cho thấy Người thuộc về một dân tộc, một lịch sử đức tin, và một lời hứa: lời hứa với Abraham (x. St 12,3) và lời hứa với Đa-víd (x. 2 Sm 7,12-16).

Như Công đồng Vaticanô II dạy: “Con Thiên Chúa… đã thực sự làm người, trở nên giống chúng ta trong mọi sự ngoại trừ tội lỗi” (GS 22). Gia phả thánh Matthêu viết là bằng chứng hùng hồn cho sự “thật” ấy.

Một gia phả đầy bóng tối và ánh sáng

Điều gây ngạc nhiên là gia phả Chúa Giêsu không che giấu tội lỗi. Vua Đa-víd, biểu tượng của vương quyền được nhắc đến cùng với “vợ ông Uria” (Mt 1,6), gợi lại tội ngoại tình và giết người (x. 2 Sm 11), chứng tỏ“lòng thương xót luôn lớn hơn tội lỗi” (x. Misericordiae Vultus, số 3). Chính trong những đổ vỡ của con người, Thiên Chúa vẫn trung thành và âm thầm dẫn lịch sử đến chỗ viên mãn nơi Đức Kitô.

Gia phả theo Mátthêu còn gây “chướng tai” đối với người Do Thái vì có tên năm người phụ nữ, trong đó bốn người là dân ngoại: Tamar, Rahab, Ruth, vợ ông Uria (Bétsabê), và cuối cùng là Đức Maria vợ của thánh Giuse, thuộc dòng dõi vua Đavít: bởi bà, Chúa Giêsu, Đấng Cứu Thế đã sinh ra.

Theo Đức cố Giáo hoàng Bênêđictô XVI, “qua những người phụ nữ này, thế giới dân ngoại bước vào gia phả của Chúa Giêsu” (Thời thơ ấu của Chúa Giêsu). Đây không phải là một chi tiết phụ, nhưng là một tuyên ngôn truyền giáo: ngay từ khởi đầu, ơn cứu độ đã vượt qua biên giới chủng tộc, luân lý và tôn giáo.

Các bà không phải là biểu tượng của sự hoàn hảo luân lý, nhưng là chứng nhân của một Thiên Chúa biết viết đường thẳng trên những dòng chữ cong. Điều này chuẩn bị cho lời Simeon tuyên xưng: “Ánh sáng soi đường cho dân ngoại” (Lc 2,32).

Đức Maria, một khởi đầu hoàn toàn mới

Khi đến Đức Maria, gia phả đột ngột đổi nhịp. Thánh Mátthêu không còn dùng công thức “ông này sinh ông kia”, nhưng viết:

“Giacóp sinh Giuse là bạn của Maria, mẹ của Chúa Giêsu gọi là Đức Kitô” (Mt 1,16).

Ở đây, Thiên Chúa trở thành tác nhân chính. Đức Giêsu không được sinh ra bởi ý muốn người nam, nhưng “do quyền năng Chúa Thánh Thần” (Mt 1,18.20). Đức Maria là nơi lịch sử loài người nhường chỗ cho hành động mới mẻ của Thiên Chúa.

Theo Thánh Irênê, “Đức Maria, nhờ sự vâng phục, đã trở nên nguyên nhân cứu độ cho chính mình và cho toàn thể nhân loại” (Adversus Haereses III,22,4). Mẹ là Eva mới, là khởi đầu của một nhân loại được tái sinh trong ân sủng.

Thánh Giuse, người công chính gìn giữ mầu nhiệm

Gia phả cũng làm nổi bật vai trò không thể thay thế của Thánh Giuse. Nhờ ngài, Chúa Giêsu được tháp nhập hợp pháp vào dòng dõi Đa-víd, để ứng nghiệm lời Kinh Thánh. Nhưng hơn thế, Giuse là mẫu gương của người “công chính” (Mt 1,19): công chính không chỉ theo luật, mà theo ý định cứu độ của Thiên Chúa.

Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II gọi Giuse là “người gìn giữ Đấng Cứu Thế” (Redemptoris Custos). Ngài dạy chúng ta biết đón nhận những điều vượt quá hiểu biết, bằng đức tin thinh lặng và vâng phục.

Chiêm ngắm gia phả Chúa Giêsu, chúng ta được mời gọi nhìn lại gia phả đức tin của chính mình: những con người đã sinh thành, giáo dục, cầu nguyện và hy sinh để đức tin được trao lại cho chúng ta.

Sau hết, chúng ta tạ ơn Thiên Chúa, Đấng đã cho chúng ta được sinh lại “nhờ nước và Thánh Thần” (Ga 3,5) trong lòng Mẹ Hội Thánh, để chúng ta được thuộc về gia đình mới của Đức Kitô, Đấng là “Thiên Chúa thật và là người thật”, niềm hy vọng duy nhất của chúng ta (x. 1 Tm 1,1).

Qua Thánh lễ Vọng Giáng Sinh này, ước gì, khi đọc lại và nghe gia phả của Chúa Giêsu, chúng ta được mời gọi sống đức tin cách khiêm tốn, biết ơn và đầy hy vọng, giữa một lịch sử còn nhiều đổ vỡ nhưng luôn được bao phủ bởi lòng thương xót của Thiên Chúa. Amen.

Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ

 

ĐI TỪ ĐÂU?

“Này Ta sai sứ giả của Ta đến dọn đường trước mặt Ta!”.

“Thiên Chúa không gọi con người đến một công việc; Ngài gọi họ đến với chính Ngài - và đó chính là sứ vụ!” - Von Balthasar.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay âm thầm đặt cho chúng ta một câu hỏi căn bản về đời sống đức tin, đời sống ơn gọi của mỗi người - nó ‘đi từ đâu?’.

Tin Mừng chỉ kể lại việc Gioan được sinh ra, được đặt tên và được ghi dấu căn tính thuộc về Giao Ước trong nghi thức cắt bì. Trước khi có bất cứ hành động nào, đời Gioan đã được đặt trong một mối tương quan mà chính Thiên Chúa khởi xướng và gìn giữ. Ơn gọi không khởi đi từ công việc, nhưng từ việc một người được gọi vào trong tương quan với Đấng kêu gọi. Chính sự thuộc về ấy âm thầm định hình con người Gioan, trước khi Gioan có thể ra mắt làm vị tiền hô cho Đấng Cứu Thế. “Hãy ở lại trong ơn gọi nơi bạn được gọi, và công việc của bạn sẽ thiêng liêng như sứ vụ!” - A. W. Tozer.

Lịch sử cứu độ cho thấy một quy luật quen thuộc. Cần một tổ phụ cho một dân mới, Chúa chọn Abraham, một người do dự và sợ hãi. Cần một người dẫn dân đi qua sa mạc, Ngài chọn Môsê, một người cà lăm và luôn ngần ngại. Cần một vị vua chăn dắt dân, Ngài chọn Đavít, một người đầy đam mê và vấp ngã. Cần một nền tảng cho Hội Thánh, Ngài chọn Phêrô, một người bộp chộp chối Thầy. Và khi cần một người dọn đường, Ngài chọn Gioan, đứa con sinh ra từ sự son sẻ của đôi bạn già. Không ai trong họ bắt đầu từ sự hoàn hảo, nhưng tất cả đều bắt đầu từ một mối tương quan được Thiên Chúa thiết lập. “Một người biết mình đã tìm thấy ơn gọi khi người ấy ngừng nghĩ về cách sống - giới hạn, yếu hèn của mình - và bắt đầu sống!” - Thomas Merton.

Thánh Ephrem, từ thế kỷ thứ tư, giúp chúng ta nhận ra điểm khởi đầu ấy qua hình ảnh hai người mẹ và hai người con. Elisabeth, phụ nữ đứng tuổi, sinh vị ngôn sứ cuối cùng; Maria, trinh nữ trẻ trung, sinh Chúa các thiên thần. Hai khởi điểm khác nhau, nhưng cùng trả lời cho một câu hỏi duy nhất: ‘đi từ đâu’ để Thiên Chúa có thể đến với nhân loại? Không từ sức trẻ hay tuổi tác, nhưng từ những cung lòng biết mở ra cho Ngài.

Anh Chị em,

“Này Ta sai sứ giả của Ta đến dọn đường trước mặt Ta!” - bài đọc một. Lời ấy vẫn vang vọng hôm nay. Mỗi chúng ta, trong từng hoàn cảnh, được mời gọi đặt lại câu hỏi “Tôi đã ‘đi từ đâu’ cho đời mình?”. Nếu đi từ việc làm hay thành công, chúng ta dễ mệt mỏi; đi từ thành công, chúng ta dễ tự mãn; nhưng nếu khởi đi từ một mối tương quan được gìn giữ mỗi ngày, thì không chỉ đến thời của Thiên Chúa - mà ngay lúc này và ở đây - chính đời sống chúng ta, dù âm thầm hay được biết đến, sẽ trở thành con đường để Ngài đi qua. “Những nhà lãnh đạo tương lai sẽ là những người dám nhận sự không quan trọng của mình trong thế giới đương thời như một ơn gọi thiêng liêng!” - Henri Nouwen.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, xin dạy con biết khởi đi từ Chúa trong mọi sự, để hôm nay và đến thời của Ngài, đời con trở nên con đường cho Chúa đến với người khác!”, Amen.

Lm. Minh Anh (Tgp. Huế)

 

Viện Nghiên cứu Gia đình (ifstudies.org), trong bản tin ngày 17/12/2025, nhận định rằng: Có một đức tính đặc biệt là quản lý gia đình tốt. Đối với tôi, việc khám phá ra điều này là một trong những thành quả tuyệt vời của việc nghiên cứu tư tưởng cổ đại và trung cổ. Theo Aristotle và Thomas Aquinas, “sự khôn ngoan trong gia đình” sắp xếp mọi thứ trong cuộc sống gia đình hướng tới hạnh phúc thực sự của các thành viên. Điều này thực sự có thể giúp chúng ta suy nghĩ về cách mừng Lễ Giáng sinh.

Một đặc điểm quan trọng của đức tính khôn ngoan là nó khác biệt với bất cứ kiến thức thực tiễn nào khác. Nghệ thuật mộc, giống như các “nghệ thuật” khác, là về việc chế tạo những thứ cần thiết cho cuộc sống con người, trong trường hợp này là đồ gỗ. Sự khôn ngoan cũng là về việc chế tạo một thứ gì đó, nhưng thứ nó chế tạo là một loại cuộc sống con người nhất định. Nghĩa là, nó chế tạo những giá trị cụ thể của con người, chẳng hạn như phẩm chất đạo đức, và các mối quan hệ bắt nguồn từ phẩm chất đó. Đây là lý do tại sao sự khôn ngoan nên được ưu tiên và thực sự giám sát tất cả các nghệ thuật khác.

Điều này mang lại cho chúng ta một góc nhìn tuyệt vời về việc mừng Lễ Giáng sinh. Cũng như bất cứ việc gì khác chúng ta làm trong nhà, việc đón Lễ Giáng sinh cũng liên quan đến nhiều “nghệ thuật” hay kỹ năng: nấu nướng, trang trí và làm nhiều thứ khác nhau. Ngoài ra còn có nhiều khía cạnh cụ thể cần sắp xếp: mời ai đến nhà, đi nhà thờ khi nào và ở đâu, nên làm (hoặc tránh) những hoạt động nào, dành bao nhiêu thời gian cho truyền thống này hay truyền thống khác. Vậy thì, chúng ta phải tự hỏi, điều gì mang lại sự thống nhất, trật tự (và vẻ đẹp!) và định hướng cho các lễ mừng của chúng ta? Câu trả lời là sự khôn ngoan trong gia đình.

Có nhiều điều ở đây hơn những gì chúng ta thấy. Tóm lại, sự khôn ngoan trong gia đình có thể mang lại cho cuộc sống của chúng ta (cụ thể là trong gia đình) điều mà đáng buồn thay đang thiếu trong cuộc sống của quá nhiều người ngày nay: trật tự, sự thống nhất và vẻ đẹp. Đó là cách chúng ta đưa tất cả những mối quan tâm thực tế “khác” vào một mối quan tâm thực tế duy nhất thực sự quan trọng. Đối với người Kitô hữu, điều này có nghĩa là chúng ta sắp xếp mọi thứ hướng tới việc làm sâu sắc thêm đức tin, củng cố hy vọng và phát triển tình yêu thương—bắt đầu từ gia đình chúng ta.

Vậy, điều này có ý nghĩa gì đối với cách chúng ta đón Lễ Giáng sinh? Ba điều cụ thể cần lưu ý.

1. Đọc câu chuyện Giáng sinh gốc.

Vào một thời điểm thích hợp trong lễ Giáng sinh, hãy đọc to đoạn Kinh Thánh Lu-ca kể về sự giáng sinh của Chúa và chuyến viếng thăm của những người chăn chiên. Điều này sẽ có hiệu quả đặc biệt khi người cha hoặc ông nội tập hợp mọi người lại để cùng đọc, có thể là quanh cây thông Noel hoặc bên bàn ăn. Sau một khoảnh khắc im lặng khi kết thúc bài đọc, ông có thể chia sẻ vài lời suy ngẫm đơn giản rồi hỏi xem có ai muốn bổ sung thêm điều gì không. Đây là một cơ hội tuyệt vời để làm điều mà chúng ta nên làm thường xuyên hơn: cùng nhau bày tỏ những niềm tin chung làm nền tảng cho cuộc sống gia đình. Sự ra đời của Chúa Giê-su tại Bê-lem đã thay đổi mọi thứ. Cùng nhau sum họp trong niềm vui và lòng biết ơn vào dịp Giáng sinh, chúng ta cùng nhau tái cam kết với đức tin mà chúng ta đã nhận được như một món quà.

2. Chọn những truyền thống mang lại những trải nghiệm phong phú và thú vị cho tất cả mọi người.

Chắc chắn, điều này nói thì dễ hơn làm, nhưng ít nhất chúng ta nên xác định rõ mục tiêu. Chúng ta muốn mọi người có được trải nghiệm về cảm giác đoàn kết trong một niềm vui siêu việt. Điều như vậy không thể tạo ra được, nhưng nó có thể được vun đắp. Việc đọc to một câu chuyện Giáng sinh yêu thích khác rất đáng để cân nhắc: có lẽ là "A Christmas Carol", "The Gift of the Magi", hoặc "The Other Wiseman", chỉ kể tên một vài câu chuyện được yêu thích. Kể chuyện bởi người lớn tuổi hoặc quây quần hát mừng Giáng sinh cũng là những lựa chọn khác.

3. Cuối cùng, hãy chú trọng hơn đến những gì chúng ta làm trong bữa ăn Giáng sinh của mình.

Không gì tuyệt vời hơn một bữa ăn để tập trung vào việc cử hành của chúng ta. Liệu chúng ta có để những truyền thống nào đó bị lãng quên? Chúng ta có chắc chắn rằng đây thực sự là một nỗ lực của cả gia đình, nơi mọi người đều có phần và đều được trân trọng? Chúng ta có nán lại để thưởng thức bữa ăn và thời gian bên nhau, và một lần nữa nói lên những điều chúng ta đang kỷ niệm và nhiều lý do để biết ơn?

Mục đích của việc lên kế hoạch cho ba truyền thống này là để xem xét cách thu hút mọi người lại với nhau, đặc biệt là bằng cách hướng ra bên ngoài và hướng lên trên như một gia đình. Việc chú trọng đến các truyền thống, và những gì đã và chưa hiệu quả trước đây, là rất quan trọng. Đây là điều thực sự đáng để chúng ta suy ngẫm kỹ lưỡng, thậm chí cầu nguyện – xin Chúa giúp chúng ta tạo nên một cuộc cử hành xứng đáng, cả về điều chúng ta kỷ niệm, và về cuộc sống tuyệt vời mà Người kêu gọi chúng ta, bắt đầu từ ngày Giáng Sinh.

Mỗi một trong ba điều cụ thể này đều có thể là một sự khích lệ tự nhiên và bối cảnh để phát triển trong đức tin, hy vọng và tình yêu. Bởi vì khi chúng ta cùng nhau vui vẻ hồi tưởng lại những điều kỳ diệu mà chúng ta tin tưởng, chúng ta xích lại gần nhau hơn trong tình yêu thương, và chúng ta học cách trông chờ trong hy vọng (như một lời cầu nguyện của người Byzantine) đến bữa tiệc lớn mà tiếng reo hò của những người tham dự không bao giờ dứt.

 

Elise Ann Allen của tạp chí Crux, trong bản tin ngày 22 tháng 12 năm 2025, cho hay: Trong bài phát biểu thường niên trước Giáo triều, Leo thách thức sự chia rẽ nội bộ.

Thực vậy, hôm thứ Hai, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã trình bầy điều có thể gọi là quang tuyến X vào công nghị Hồng Y của ngài trong tháng tới, nói với các thành viên của Giáo triều rằng nhiệm vụ của họ phải là tiếp cận thực tế địa phương đồng thời thúc đẩy sự hiệp thông trong một thế giới chia rẽ.

Phát biểu trong bài diễn văn thường niên đầu tiên trước Giáo triều vào ngày 22 tháng 12, Đức Giáo Hoàng lưu ý rằng đôi khi trong bộ máy hành chính trung ương của Giáo hội, “dưới vẻ ngoài bình tĩnh, các thế lực chia rẽ có thể đang hoạt động.”

Ngài nói: “Chúng ta có thể rơi vào cám dỗ dao động giữa hai thái cực đối lập: Sự đồng nhất không coi trọng sự khác biệt, hoặc làm trầm trọng thêm sự khác biệt và quan điểm thay vì tìm kiếm sự hiệp thông”.

Do đó, trong các mối quan hệ giữa các cá nhân, động lực công sở, hoặc thậm chí khi giải quyết các vấn đề như đức tin, phụng vụ, đạo đức, và nhiều hơn nữa, “có nguy cơ rơi vào sự cứng ngắc hoặc hệ tư tưởng, dẫn đến những xung đột.”

“Tuy nhiên, chúng ta là Giáo hội của Chúa Kitô, là các chi thể của Người, là thân thể của Người. Chúng ta là anh chị em trong Người. Và trong Chúa Kitô, dù nhiều và khác biệt, chúng ta là một: In Illo uno unum,” ngài nói thế, có ý đề cập đến khẩu hiệu của chính ngài khi nhậm chức Giáo hoàng.

Đức Giáo Hoàng Leo đã phát biểu trong lời chúc mừng Giáng sinh truyền thống với các thành viên của Giáo triều – một sự kiện mà người tiền nhiệm của ngài, Đức Giáo Hoàng Phanxicô, thường sử dụng để chỉ trích Giáo triều về những sai lầm và sự chống đối, và để đưa ra những lời kêu gọi mạnh mẽ về sự thay đổi trong tư duy.

Trong bài phát biểu đầu tiên của ngài trước Giáo triều năm 2013, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nổi tiếng gọi đó là một thể chế lỗi thời, khép kín, mắc phải 15 “căn bệnh” khác nhau mà ngài cho rằng cần phải được chữa trị nếu muốn công việc của họ có hiệu quả.

Dù vẫn chỉ ra những xu hướng đáng lo ngại trong hệ thống của chính mình, Đức Giáo Hoàng Leo hôm thứ Hai đã đưa ra một cách tiếp cận mềm mỏng hơn, khuyến khích tình bạn và tình huynh đệ để hoàn thành sứ mệnh của Giáo hội là chia sẻ Tin Mừng với thế giới.

Bài phát biểu của Đức Giáo Hoàng Leo tập trung gần như hoàn toàn vào tông huấn Evangelii Gaudium năm 2013 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, “Niềm vui của Tin Mừng”, một trong bốn điểm chính sẽ được thảo luận trong công nghị bất thường của các Hồng Y vào ngày 7-8 tháng Giêng.

Đức Giáo Hoàng Leo đã tưởng nhớ sự ra đi của Đức Phanxicô hồi đầu năm nay, nói rằng “tiếng nói tiên tri, phong cách mục vụ và giáo huấn phong phú của ngài đã đánh dấu hành trình của Giáo hội trong những năm gần đây, trên hết là khuyến khích chúng ta đặt lòng thương xót của Chúa làm trung tâm, tạo động lực mới cho việc truyền giáo, và trở thành một Giáo hội vui mừng, chào đón tất cả mọi người và quan tâm đến những người nghèo nhất.”

Sau đó, Đức Leo đi sâu vào suy gẫm về những gì thông điệp Evangelii Gaudium nói về sứ mệnh của Giáo hội trong thế giới hiện đại và vai trò của Giáo hội trong việc xây dựng lại ý thức hiệp thông.

Với tư cách là một nhà truyền giáo, Đức Leo nói rằng bản chất của Giáo hội “hướng ra bên ngoài, hướng về thế giới, mang tính truyền giáo”.

Ngài nói: Evangelii Gaudium mang đến một động lực mới cho Giáo hội để kết nối lại với động lực truyền giáo của mình, và cho rằng mệnh lệnh của Chúa Giêsu dành cho các môn đệ của Người là “hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ” vẫn còn phù hợp cho đến ngày nay.

Ngài cho hay: Mệnh lệnh của Chúa Giêsu, “vang vọng trong những bối cảnh thay đổi và những thách thức luôn mới mẻ đối với sứ mệnh truyền giáo của Giáo hội, và tất cả chúng ta đều được mời gọi tham gia vào ‘cuộc ra đi’ truyền giáo mới này”.

Ngài nói: “Tính chất truyền giáo này xuất phát từ sự kiện chính Thiên Chúa đã trước tiên hướng về chúng ta và, trong Chúa Kitô, đã đến tìm kiếm chúng ta”. Và ngài cho rằng Lễ Giáng Sinh là lời nhắc nhở rằng sứ mệnh của chính Chúa Giêsu là đến thế gian “để gặp gỡ chúng ta”.

Theo nghĩa này, sứ mệnh của Chúa Giêsu tiếp tục thông qua Giáo hội, và “trở thành tiêu chuẩn để phân định trong đời sống của chúng ta, trong hành trình đức tin, trong các thực hành của Giáo hội, và cả trong công việc phục vụ mà chúng ta thực hiện tại Giáo triều Rôma.”

Đức Giáo Hoàng nói: “Các cấu trúc không được làm nặng nề hoặc làm chậm tiến trình của Tin Mừng hoặc cản trở sự năng động của việc truyền giảng tin mừng; thay vào đó, chúng ta phải làm cho chúng hướng đến sứ mệnh hơn”.

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng Giáo triều, giống như tất cả những người đã được rửa tội, được kêu gọi cùng chịu trách nhiệm và hợp tác trong sứ mệnh của chính Chúa Giêsu, và do đó “phải được thúc đẩy bởi tinh thần đó và nuôi dưỡng lòng quan tâm mục vụ trong việc phục vụ các Giáo hội địa phương và các mục tử của họ.”

Ngài cũng nói: “Chúng ta cần một Giáo triều Rôma ngày càng mang tính truyền giáo hơn, trong đó các thể chế, chức vụ và nhiệm vụ được hình thành dựa trên những thách thức lớn lao về giáo hội, mục vụ và xã hội hiện nay, chứ không chỉ đơn thuần là để đảm bảo công tác quản lý thông thường”.

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng Lễ Giáng Sinh, ngoài việc là cơ hội để suy gẫm về sứ mệnh của Giáo hội, còn là thời điểm để suy gẫm về mục đích của Giáo hội, đó là vun đắp sự hiệp thông.

Ngài cho hay: “Lễ Giáng Sinh nhắc nhở chúng ta rằng Chúa Giêsu đến để tỏ lộ dung mạo thật sự của Thiên Chúa Cha, để tất cả chúng ta có thể trở thành con cái của Người và do đó là anh chị em của nhau”.

Theo ngài, tình yêu của Thiên Chúa dành cho nhân loại, được thể hiện qua “những hành động và lời rao giảng giải phóng” của Người, cho phép các tín hữu trở thành “dấu hiệu của một nhân loại mới – không còn dựa trên sự ích kỷ và chủ nghĩa cá nhân, mà dựa trên tình yêu thương và tình đoàn kết lẫn nhau”.

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng điều này có cả yếu tố nội tại và ngoại tại.

Sự hiệp thông, ngài nói, là một ưu tiên nội tại cấp bách “vì sự hiệp thông trong Giáo hội luôn là một thách thức kêu gọi chúng ta hoán cải.”

Đức Giáo Hoàng nói rằng Giáo triều có sứ mệnh đặc biệt là xây dựng sự hiệp thông của Chúa Kitô, và sự hiệp thông này phải được hình thành “trong một Giáo hội hiệp thông, nơi tất cả cùng cộng tác trong cùng một sứ mệnh, mỗi người theo đặc sủng và vai trò của mình”.

Ngài nói thêm rằng sự hiệp thông này không phải là kết quả của lời nói và văn kiện, mà là những cử chỉ và thái độ thể hiện trong cuộc sống hằng ngày, kể cả trong môi trường làm việc.

Ngài trích dẫn lời Thánh Augustinô, người đã nói rằng, “Trong mọi việc của con người, không có gì thực sự được trân trọng nếu không có bạn bè”. Tuy nhiên, ngài lưu ý rằng Thánh Augustinô gần như cay đắng nói thêm, “Nhưng trong đời này, hiếm khi nào tìm thấy một người mà tinh thần và hành vi của họ có thể được tin tưởng hoàn toàn?”

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng sự cay đắng này cũng có thể ảnh hưởng đến cộng đồng Kitô giáo và đời sống Giáo triều, “khi, sau nhiều năm phục vụ trong Giáo triều, chúng ta nhận thấy với sự thất vọng rằng một số động lực – liên quan đến việc thực thi quyền lực, mong muốn thắng thế, hoặc theo đuổi lợi ích cá nhân – thay đổi rất chậm”.

Một số người có thể hỏi liệu có thực sự khả thi để làm bạn hay tìm được tình bạn chân thành với các thành viên khác trong Giáo triều Rôma hay không,” ông nói thế, khi chỉ ra một thực trạng mà vô số công nhân và quan chức Giáo triều đã than phiền trong nhiều thập niên qua.

Ngài nói: “Giữa công việc hàng ngày, thật là một ân huệ khi tìm được những người bạn đáng tin cậy, nơi mà những chiếc mặt nạ được gỡ bỏ, không ai bị lợi dụng hay bị gạt ra ngoài lề, sự hỗ trợ chân thành được trao tặng, và giá trị cũng như năng lực của mỗi người được tôn trọng, ngăn ngừa sự oán giận và bất mãn”.

Những mối quan hệ này đòi hỏi sự hoán cải bản thân để nuôi dưỡng tinh thần bác ái chân thành và yêu thương.

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng ý thức hiệp thông này cũng phải được chuyển hóa vào động lực ad extra, hay hướng ra bên ngoài, trong một thế giới bị hoen ố bởi sự chia rẽ, xung đột và bạo lực, “nơi chúng ta cũng chứng kiến sự gia tăng của sự hung hăng và giận dữ, thường bị lợi dụng bởi cả lĩnh vực kỹ thuật số lẫn chính trị.”

Trong bối cảnh đó, ngài nói: lễ Giáng sinh, “mang đến món quà hòa bình và mời gọi chúng ta trở thành dấu hiệu tiên tri của nó trong một bối cảnh nhân bản và văn hóa quá phân mảnh.”

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng, Giáo triều, mà Đức Phanxicô đã tìm cách quốc tế hóa, phải gieo mầm tình bạn và tình huynh đệ trong chính mình để có thể làm điều tương tự giữa các dân tộc, tôn giáo và văn hóa khác nhau.

Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng, việc trung thành với sứ mệnh của Giáo hội và đạt được sự hiệp thông đích thực là điều có thể nếu đặt Chúa Kitô làm trung tâm, và năm thánh là lời nhắc nhở “rằng chỉ có Người mới là niềm hy vọng không bao giờ làm thất vọng”.

Ngài lưu ý rằng năm thánh trùng với việc kỷ niệm 1,700 năm Công đồng Nicaea và kỷ niệm 60 năm bế mạc Công đồng Vatican II.

Cùng nhau, những lễ kỷ niệm này đưa Giáo hội trở về cội nguồn đức tin, đồng thời thúc đẩy Giáo hội tham gia vào thế giới hiện đại, “luôn quan tâm đến niềm vui, hy vọng, nỗi buồn và lo lắng của con người thời đại chúng ta”.

Ngài nói: “Chúng ta cũng hãy nhớ điều này trong công việc phục vụ tại Giáo triều: Công việc của mỗi người đều quan trọng đối với toàn thể, và chứng nhân của đời sống Kitô giáo, được thể hiện trong sự hiệp thông, là sự phục vụ đầu tiên và lớn lao nhất mà chúng ta có thể dâng hiến”.

Đức Leo kết thúc bài phát biểu của ngài bằng lời cầu xin Chúa ban cho giáo triều “sự khiêm nhường, lòng thương xót và tình yêu thương của Người, để chúng ta có thể trở thành môn đệ và chứng nhân của Người mỗi ngày”.

 

Elise Ann Allen, trong bản tin 22 tháng 12 năm 2025 của tạp chí Crux, cho rằng: Có lẽ người ta có thể tóm tắt cuộc gặp gỡ cấp cao của các Hồng Y dưới thời Đức Giáo Hoàng Leo XIV vào tháng tới bằng một câu trong bài hát nổi tiếng “East Bound and Down” của Jerry Reed, được sử dụng trong bộ phim Smokey and the Bandit năm 1977: “Chúng ta còn một chặng đường dài phía trước và thời gian thì lại rất ngắn.”

Đã có rất nhiều sự chú ý dành cho công nghị Hồng Y đặc biệt này, vì đây sẽ là công nghị Hồng Y đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo kể từ khi đắc cử và được kỳ vọng sẽ cung cấp một kế hoạch chi tiết cho một số ưu tiên hàng đầu của ngài khi ngài hoàn thành những công việc còn dang dở của người tiền nhiệm và bắt đầu đi sâu hơn vào chương trình nghị sự của riêng ngài.

Hội nghị dự kiến diễn ra vào ngày 7-8 tháng 1 – một ngày sau khi Đức Giáo Hoàng Leo chính thức kết thúc Năm Thánh Hy vọng với việc đóng cửa thánh tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô vào ngày lễ Hiển Linh 6 tháng 1.

Điều này chắc chắn sẽ mang lại cho các Hồng Y, và cả thế giới, những hiểu biết quan trọng về tư tưởng và ưu tiên của vị giáo hoàng mới, nhưng nó cũng có thể là một thách thức đối với các Hồng Y, những người chỉ có hai ngày để thảo luận và chia sẻ quan điểm về một số chủ đề mở và rộng lớn nhất đã xuất hiện trong những năm gần đây.

Trong thư Giáng sinh gửi các Hồng Y, ký ngày 12 tháng 12, lễ Đức Mẹ Guadalupe, mà Crux đã được xem, Đức Giáo Hoàng Leo đã nêu ra bốn điểm thảo luận chính cho cuộc gặp gỡ kéo dài hai ngày, với dự kiến mỗi ngày sẽ tập trung vào hai vấn đề.

Cụ thể, Đức Giáo Hoàng yêu cầu các Hồng Y đọc và suy gẫm về một số văn bản giáo huấn cũng như “một số chủ đề đặc biệt quan trọng”:

• Đọc lại Tông huấn Evangelii Gaudium năm 2013 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, để có động lực mới mẻ và vui mừng hơn trong việc rao giảng Tin Mừng.

• Nghiên cứu sâu Tông Hiến năm 2022 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô cải cách Giáo triều Rôma Praedicate Evangelium, đặc biệt chú trọng đến “mối quan hệ nội tại hỗ tương tồn tại giữa Giáo hội hoàn vũ và Giáo hội địa phương” (điều 4).

• Thượng hội đồng và tính đồng nghị, như những công cụ hợp tác hiệu quả với Giám mục Rôma trong những vấn đề quan trọng, vì lợi ích của toàn thể Giáo hội.

• Phụng vụ: Suy tư thần học, lịch sử và mục vụ chi tiết “để giữ gìn truyền thống tốt đẹp, đồng thời mở ra con đường tiến bộ chính đáng” (Công đồng Vatican II, Hiến chương Sacrosanctum Concilium, 23).

Đức Giáo Hoàng Leo trong thư của mình – được gửi bằng tiếng Ý với bản dịch sang tiếng Anh – đã nói với các Hồng Y rằng công nghị “sẽ là một khoảnh khắc hiệp thông và bác ái, suy tư và chia sẻ, nhằm hỗ trợ và cố vấn cho Đức Giáo Hoàng trong trách nhiệm đầy thách thức của việc cai quản Giáo hội hoàn vũ.”

Nếu xét đến những gì Đức Giáo Hoàng Leo đã nói và làm kể từ khi được bầu chọn, thì không có chủ đề thảo luận nào trong công nghị là điều đáng ngạc nhiên.

Vào ngày 8 tháng 5, khi được bầu chọn, Đức Giáo Hoàng Leo đã chỉ ra rằng ngài dự định tiếp tục con đường đồng nghị của người tiền nhiệm, nói rằng, “chúng ta muốn trở thành một Giáo hội đồng nghị, một Giáo hội tiến về phía trước” và cùng nhau tìm kiếm hòa bình, và gần gũi với người nghèo và người đau khổ.

Trong cuộc gặp với các Hồng Y ngày 10 tháng 5, chỉ hai ngày sau khi đắc cử, ngài đã chỉ ra Evangelii Gaudium như một bản phác thảo “xuất sắc” về hướng đi mà Giáo hội đã theo đuổi kể từ Công đồng Vatican II năm 1962-1965, một hướng đi mà ngài nói rằng mình cảm thấy được kêu gọi để tiếp tục.

Tương tự, trong cuộc phỏng vấn độc quyền với tôi (Alise Allen) cho cuốn tiểu sử gần đây của tôi về ngài, León XIV: ciudadano del mundo, misionero del siglo XXI, Đức Leo đã ca ngợi một số yếu tố trong chương trình nghị sự về tính đồng nghị của Đức Giáo Hoàng Phanxicô là “một tầm nhìn tiên tri thực sự cho Giáo hội ngày nay và ngày mai”.

Trong cuộc phỏng vấn, ngài cũng đề cập đến các cuộc tranh luận về phụng vụ, cụ thể là tranh chấp ad intra về việc Đức Giáo Hoàng Phanxicô hạn chế Thánh lễ Latinh truyền thống, nói rằng ngài đã bắt đầu gặp gỡ với các nhóm khác nhau về chủ đề này.

Cho đến nay, việc đưa tin về công nghị sắp tới có xu hướng bỏ qua những điểm rộng hơn của Evangelii Gaudium, Predicate Evangelium và tính đồng nghị, và hầu như chỉ tập trung vào cuộc tranh luận về phụng vụ truyền thống.

Không có gì bí mật kể từ khi được bầu, Đức Giáo Hoàng Leo đã nhận được vô số yêu cầu, và không ít áp lực, từ nhiều nhóm và cá nhân khác nhau để mở rộng lại việc tiếp cận Thánh lễ truyền thống.

Trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi, Đức Giáo Hoàng Leo đã đề cập đến “cuộc chiến phụng vụ” đang diễn ra trong Giáo Hội Công Giáo hoàn cầu, ngài nói rằng “mọi người luôn nói ‘Thánh lễ Latinh’. Vâng, bạn có thể cử hành Thánh lễ bằng tiếng Latinh ngay bây giờ. Nếu đó là nghi thức của Công đồng Vatican II thì không có vấn đề gì.”

Ngài nói: “Rõ ràng, giữa Thánh lễ Tridentine và Thánh lễ Vatican II, Thánh lễ của Đức Phaolô VI, tôi không chắc nó sẽ đi về đâu. Rõ ràng là rất phức tạp”.

Ngài bày tỏ sự tiếc nuối rằng “mọi người đã sử dụng phụng vụ như một cái cớ để thúc đẩy các chủ đề khác. Nó đã trở thành một công cụ chính trị, và điều đó thật đáng tiếc.”

Đức Giáo Hoàng Leo đổ lỗi một phần cho những lạm dụng của nghi thức Novus Ordo sau Công đồng Vatican II, nhưng cũng than phiền về sự cực đoan của phe phản đối, lưu ý rằng vấn đề đã trở nên “phân cực đến mức mọi người không sẵn lòng lắng nghe lẫn nhau.”

Ngài đặt câu hỏi: “Chúng ta đã trở nên phân cực, đến nỗi thay vì có thể nói, nếu chúng ta cử hành phụng vụ Vatican II một cách đúng đắn, liệu bạn có thực sự thấy nhiều sự khác biệt giữa trải nghiệm này và trải nghiệm kia không?”.

Về những gì Đức Giáo Hoàng Leo dự định làm, ngài đã thẳng thắn nói trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi rằng ngài không có kế hoạch cụ thể nào về cách xử lý cuộc tranh luận về Thánh lễ Latinh truyền thống, nhưng sẽ tiếp cận vấn đề với tinh thần “đồng nghị”, bằng cách ngồi lại và lắng nghe tất cả các bên.

Việc lắng nghe ý kiến – về phụng vụ và nhiều vấn đề khác – chính là điều mà Đức Giáo Hoàng Leo hướng đến trong công nghị sắp tới, bằng cách thực hiện lời hứa coi Hồng Y đoàn như những cộng sự và cố vấn thân cận của mình khi cân nhắc những vấn đề quan trọng hiện nay.

Trong cuộc gặp gỡ với các Hồng Y vào ngày 10 tháng 5 sau khi được bầu chọn, Đức Giáo Hoàng Leo nói rằng ngài muốn tổ chức “một cuộc đối thoại… để lắng nghe những lời khuyên, đề xuất, ý kiến cụ thể nào đã được thảo luận trong những ngày dẫn đến Mật nghị Hồng Y.”

Các Hồng Y “là những cộng sự thân cận nhất của Giáo hoàng,” ngài nói thế, và gọi đây là nguồn an ủi đối với ngài “khi chấp nhận một gánh nặng rõ ràng vượt xa khả năng hạn chế của tôi, cũng như đối với bất cứ ai trong chúng ta.”

Ngài nói: “Sự hiện diện của các ngài nhắc nhở tôi rằng Chúa, Đấng đã giao phó cho tôi sứ mệnh này, sẽ không bỏ rơi tôi một mình trong việc gánh vác trách nhiệm này. Trên hết, tôi biết rằng tôi luôn có thể trông cậy vào sự giúp đỡ của Người”.

Công nghị đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo là bước đi đầu tiên của ngài trong việc kêu gọi sự giúp đỡ và hỗ trợ của các Hồng Y khi ngài đánh giá hướng đi cần thực hiện trong việc điều hành chính phủ một cách nghiêm túc hơn, sau khi kết thúc năm thánh và nhiều dự án, đề xuất còn tồn đọng trên bàn làm việc của ngài khi nhậm chức.

Ngoài những tranh chấp phụng vụ đang diễn ra, Đức Giáo Hoàng Leo đã hé lộ chương trình nghị sự của ngài cho công nghị trong cuộc gặp với các Hồng Y ngày 10 tháng 5, nói với họ rằng ngài muốn họ đổi mới “cam kết trọn vẹn” của mình đối với con đường đã được lựa chọn sau Công đồng Vatican II.

“Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã trình bày một cách tài tình và cụ thể điều đó trong Tông huấn Evangelii Gaudium,” ngài nói, và nhấn mạnh một số “điểm cơ bản” của văn kiện này.

Ngài nói, những điểm này bao gồm:

• trở lại vị trí tối cao của Chúa Kitô trong việc rao giảng (xem số 11)

• sự hoán cải truyền giáo của toàn thể cộng đồng Kitô giáo (xem số 9)

• sự phát triển trong tính hiệp thông và đồng nghị (xem số 33)

• chú trọng đến sensus fidei 9Ca3m thức đức tin) (xem số 119-120), đặc biệt là trong những hình thức chân thực và bao quát nhất, chẳng hạn như lòng đạo đức bình dân (xem số 123)

• tình yêu thương chăm sóc những người thấp kém nhất và bị ruồng bỏ (xem số 53)

• đối thoại can đảm và tin tưởng với thế giới đương thời trong các thành phần và thực tại khác nhau của nó (xem số 84; Công đồng Vatican II, Hiến chương Mục vụ Gaudium et Spes, 1-2)

Ngài nói: “Đây là những nguyên tắc Tin Mừng luôn luôn truyền cảm hứng và hướng dẫn đời sống và hoạt động của Gia đình Thiên Chúa. Trong những giá trị này, dung mạo thương xót của Chúa Cha đã được tỏ lộ và tiếp tục được tỏ lộ nơi Con nhập thể của Người, niềm hy vọng tối thượng của tất cả những ai thành tâm tìm kiếm…” “Chân lý, công lý, hòa bình và bác ái”.

Việc đọc kỹ lại những điểm này có thể cho thấy hướng đi mà cuộc thảo luận của các Hồng Y vào tháng Giêng có thể sẽ theo.

Đức Giáo Hoàng Leo đã công bố bức thư tông đồ đầu tiên của ngài, Dilexi te, về vấn đề nghèo đói và đã nhiều lần lên án sự bất bình đẳng về thu nhập, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết phải hợp tác với thế giới công nghệ lớn và trí tuệ nhân tạo.

Ngài đã nói rõ trong cuộc phỏng vấn của chúng tôi rằng ngài không coi việc giải quyết các vấn đề của thế giới là vai trò của mình, mà là để khuyến khích các Kitô hữu trong đức tin và trong việc rao giảng Tin Mừng một cách vui tươi.

Đức Giáo Hoàng Leo cũng cho biết ngài đặt mục tiêu tiếp tục một số cải cách của Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong Predicate Evangelium, đặc biệt là làm cho Giáo triều Rôma hợp tác hơn ở bình diện liên bộ, và rằng ngài sẽ tiếp tục suy tư về vai trò của các hội đồng giám mục và quyền lực phẩm trật trong một Giáo hội đồng nghị.

Trong cuộc phỏng vấn, ngài định nghĩa tính đồng nghị là “một thái độ, một sự cởi mở, một sự sẵn lòng thấu hiểu. Nói về Giáo hội hiện nay, điều này có nghĩa là mỗi thành viên của Giáo hội đều có tiếng nói và vai trò của mình thông qua cầu nguyện, suy niệm… đối thoại và tôn trọng lẫn nhau.”

Vì vậy, xét về những gì sẽ diễn ra vào ngày 7 tháng 1, người quan sát nên chú ý đến nhiều hơn là một cuộc tranh luận về phụng vụ.

Mặc dù đó sẽ là một yếu tố của cuộc thảo luận, nhưng bức tranh lớn hơn, và có thể nói là quan trọng hơn nhiều, có lẽ sẽ là cuộc thảo luận về bản sắc của Giáo hội, và của Giáo triều Rôma, và làm thế nào để Giáo hội có thể truyền đạt Tin Mừng một cách hiệu quả hơn. Trong bối cảnh những thách thức hiện đại.

Đây là những vấn đề mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã mở ra thảo luận trong Thượng Hội đồng Giám mục về Tính Đồng nghị, và giờ đây Đức Giáo Hoàng Leo đang tiếp tục giải quyết chúng theo cách thức và phương pháp riêng của mình.

Hiện tại chưa rõ có bao nhiêu Hồng Y dự kiến sẽ tham dự cuộc họp kéo dài hai ngày, và hình thức thảo luận sẽ như thế nào, nhưng có một điều rõ ràng: các Hồng Y, và cả Đức Giáo Hoàng Leo, có rất nhiều điều cần thảo luận và thời gian thì có hạn.

Với chương trình nghị sự rộng lớn và thời gian ngắn ngủi dành cho việc suy gẫm tập thể, khó có khả năng bất cứ quyết định lớn nào sẽ được đưa ra từ cuộc thảo luận tháng Giêng, nhưng chắc chắn Đức Giáo Hoàng Leo sẽ thu được nhiều góc nhìn để hướng dẫn ngài trong những quyết định cuối cùng mà ngài sẽ đưa ra.

 

Khuôn mặt lễ mừng Chúa giáng sinh trong dòng lịch sử thời gian

Kinh thánh phúc âm Chúa Giesu theo Thánh sử Luca ( Lc2,1-14) viết thuật lại: Hài nhi Giesu mở mắt chào đời ở thành Bethlem khi cha mẹ Maria và Giuse đang ở dọc đường đi đến Bethlem làm nghĩa vụ công dân khai tên vào số bộ thuế khóa thời hoàng đế Augustus của đế quốc Roma. Khung cảnh nơi sinh ra là hang chuồng nuôi thú vật trong đêm khuya ngoài cánh đồng.

Nhưng trong dòng lịch sử thời gian lễ mừng Hài nhi Giêsu, Con Thiên Chúa, lại rất khác với khung cảnh nguyên thủy thuở ban đầu, cùng có những thắc mắc đặt ra về nơi chốn cùng thời gian Chúa Giêsu Đấng Cứu Thế sinh ra.

Không có sử sách bút tích ghi thuật lại những tín Chúa Kitô thời xưa mừng lễ Chúa Giêsu gíang sinh như thế nào, ít là phần trang trí bên ngoài.

Sử sách còn ghi thuật lại, Thánh Phanxicô thành Assisi năm 1223 ở vùng Walde von Grecco đã cùng với các anh em Dòng của ngài dựng làm ra hang đá Chúa giáng sinh đầu tiên dựa theo những lời thuật lại trong phúc âm về đêm Chúa sinh ra năm xưa và theo kiểu ru con trong một chiếc nôi.

Hang chuồng thú vật cùng chiếc máng cỏ hài nhi Giêsu đêm giáng sinh nằm như thế nào, không ai biết rõ. Dựa theo phúc âm và theo dòng lịch sử người ta đã làm ra nhiều kiểu về hang đá cùng máng cỏ Chúa giáng sinh.

Theo tập tục bên Đông phương máng cỏ, nôi Chúa nằm lúc sinh ra, được làm bằng đá có hình thể trông giống như một quan tài. Và hài nhi Giêsu được quấn khăn tã đặt nằm trong đó như xác một người qua đời.

Hình ảnh này muốn diễn tả Chúa Giesu sinh ra trong hang đá và lúc qua đời cũng được mai táng trong mồ đá. Trong hang đá sự sống đã khởi đầu khi Chúa Giêsu sinh ra làm người và cũng trong mồ đá Chúa Giêsu đã sống lại, khởi đầu một đời sống mới. Đời sống cứu độ.

Nghệ thuật cùng tập tục bên phương Tây xây dựng hang đá máng cỏ như một bàn thờ. Hình ảnh này muốn diễn tả lễ tế tạ ơn, bí tích thánh thể. Bethlehem có nghĩa là “ nhà làm bánh mì“. Khi cử hành bí tích Thánh thể là tưởng nhớ lại sự sinh ra làm người của Chúa khi xưa trong hang đá ngoài cánh đồng Bethlehem. Và trong mỗi thánh lễ chúng ta cùng tiếp nhận tấm bánh thánh thể từ trời cao, ngày xưa đã sinh xuống trên đồng Bethlehem “ngôi nhà làm bánh mì“, là lương thực cho niềm tin tâm hồn vào Chúa.

Người ta cũng không biết rõ hình thù hang đá máng cỏ lúc Chúa Giesu sinh ra như thế nào. Máng cỏ ( có năm mảnh ván nhỏ ghép lại) Chúa Giêsu nằm khi sinh ra ở Bethlehem, theo tương truyền còn lưu giữ ở đền thờ Đức Bà cả S. Maria Maggiore bên Roma. Điều này không có gì chắc chắn đúng (origine) trăm phần trăm cả.

Lòng đạo đức kính thờ Chúa sinh ra làm người đã thúc đẩy con người vẽ kiểu làm ra hang đá máng cỏ Chúa giáng sinh. Việc này không có gì xấu cả, trái lại tốt lành và nâng đỡ niềm tin con người rất nhiều.

Ngày nay, người dựng hang đá máng cỏ Chúa giáng sinh phần nào theo truyền thống hang đá đầuThánh Phanxicô khó khăn thành Assisi đã nghĩ làm ra.Nhưng vật liệu xây dựng khác nhau hoặc bằng gỗ, hoặc bằng giấy rồi sơn phết mầu xám của đá. Ngoài những bộ tượng giáng sinh đặt trong đó, đèn điện cũng được chăng mắc thêm vào tùy theo văn hóa, thẩm mỹ cùng lòng cung kính đạo đức của từng dân tộc thời đại.

Hang đá máng cỏ Chúa giáng sinh dù xây dựng bằng vật liệu gì, theo kiểu cách nào và trang trí thế nào đi nữa, đều muốn gợi lại tình yêu của Chúa xuống trần gian làm người, và cũng phần nào nói lên tâm tình yêu mến của con người với Đấng là tình yêu cho tâm hồn con người.

Còn thắc mắc về thời gian cùng nơi chốn Chúa Giesu giáng trần cũng có những giả thuyết theo phương pháp nghiên cứu khoa học lịch sử đặt ra.

Phúc âm về thời điểm biến cố chính trị Chúa Giêsu giáng sinh thuật lại: “Thời hoàng đế Aqugustus ra chiếu chỉ …”( Lc2,1-14)

Vào chính giữa biên cố lịch sử hành chánh dân sự xã hội này, Chúa Giêsu sinh xuống trần gian làm người

Như thế Chúa Giêsu giáng sinh làm người không là một điều gì trừu tượng, không là một ý tưởng huyền thoại hoang đường tô vẽ cho thành tốt đẹp thần thánh huy hoàng. Nhưng là một biến cố trong lịch sử nhân loại, Chúa Giêsu, Con Thiên Chúa, từ trời cao xuống trần gian. Trời và đất giao hòa với nhau. Thiên Chúa đến với con người.

Còn về thời gian ngày tháng Chúa giáng sinh, không có sử sách hay kinh thánh phúc âm nào ghi thuật lại. Dựa vào lịch sử thời lúc như phúc âm thuật lại những biến cố xẩy ra lúc Chúa giáng sinh, có suy luận cho rằng vào năm 5. trước Chúa giáng sinh, là năm Chúa Giêsu giáng sinh. Suy luận khác lại cho rằng năm 1. hoặc năm 2. là năm Chúa Giêsu giáng sinh.

Các phúc âm Chúa Giêsu Kitô tường thuật Chúa Giêsu sinh ra làm người đều đồng quan điểm ở thành Bethlem, thành của Vua David, tổ tiên của Chúa Giêsu. Và cũng có khảo cứu suy luận cho rằng Chúa Giêsu sinh ra ở Nazareth.

Nơi chốn Chúa Giêsu Kitô, Con Thiên Chúa sinh ra ở Bethlehem hay ở Nazareth, không giữ vai trò quan trọng cho lễ mừng Chúa giáng sinh, Đấng là ánh sáng, là tình yêu ơn cứu độ của Thiên Chúa cho con người trần gian trong công trình tạo dựng của Thiên Chúa.

Rồi còn ngày tháng lễ Chúa giáng sinh cũng không có trong phúc âm cùng sử sách nào. Giáo hội Công giáo từ thế kỷ 4. sau Chúa giáng sinh, đã lấy ngày 25.Tháng 12 hằng năm là ngày lễ mừng kỷ niệm Chúa Giêsu giáng sinh.

Ngày 25. Tháng 12 nguyên thủy là ngày lễ dân Roma thời xưa mừng kính thần Mặt Trời chiến thắng- sol invictus. Sau khi Kitô giáo được hoàng đề Constantino công nhận cho phép tự do tôn giáo trong toàn đế quốc Roma từ năm 313, Giáo hội đã lấy ngày này là ngày mừng kính sinh nhật Chúa Giêsu, Đấng là Mặt Trời công chính của Thiên Chúa.

Như vậy có thể nói được ngày 25.tháng 12. hằng năm đã được Giáo hội rửa tội hay Kitô giáo hóa cho trở thành ngày lễ mừng sinh nhật Chúa Giêsu, Đấng là ánh sáng của Mặt Trời công chính, sinh xuống trần gian làm người và thành lập Giáo hội Chúa ở trần gian.

Những mốc điểm lịch sử, nơi chốn, niên đại ngày tháng ngày, cung cách mừng lễ Chúa giáng sinh ăn nhịp hòa điệu vào khung cảnh đời sống văn hóa xã hội con người trần gian. Nhưng không phải là điều cốt lõi chính yếu ngày lễ mừng Chúa giáng sinh.

Lễ mừng Chúa Giêsu giáng sinh ẩn chứa sâu thẳm chiều kích thánh thiêng tâm linh. Đây mới là sứ điệp cốt lõi ngảy lễ mừng Chúa Giêsu giáng sinh:

Thiên Chúa từ trời cao xuống trần gian làm người, sống gần gũi với con người, và mang ơn cứu độ xuống cho con người trong thời gian lịch sử và trong những biến cố hiện thực ở trần gian.



Lễ mừng Chúa Giesu giáng sinh là biến cố không chỉ có nhiều ánh sáng, nhưng có nhiều niềm hy vọng cho đời sống con người trần gian.

Vui mừng và tạ ơn Chúa là tâm tình chính ngày mừng lễ Thiên Chúa qua Chúa Giêsu giáng sinh làm người.

Mừng lễ Chúa giáng sinh

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

1. Nhóm du kích Ukraine tuyên bố đã phá hoại đầu mối hỏa xa quan trọng ở tỉnh Rostov của Nga.

Ngày 21 tháng 12, các thành viên của nhóm du kích Ukraine Atesh tuyên bố đã phá hoại một đầu mối hỏa xa trọng yếu gần thành phố Rostov-on-Don của Nga, làm gián đoạn hoạt động hậu cần của Nga đến các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm.

Các phần tử thuộc tổ chức ATES đã phóng hỏa một trung tâm hỏa xa ở Bataysk, thuộc tỉnh Rostov của Nga, nơi quân đội Nga sử dụng để tiếp tế cho lực lượng của họ ở các khu vực bị tạm chiếm thuộc các tỉnh Kherson, Zaporizhzhia và Donetsk, cũng như Crimea.

Theo nhóm này, nhà ga được sử dụng để tiếp tế binh lính và xe quân sự cho mặt trận phía nam.

“Do vụ đốt phá, hoạt động của trung tâm hậu cần chính, nơi cung cấp tiếp tế cho lực lượng xâm lược theo mọi hướng về phía nam, đã bị gián đoạn”, nhóm này cho biết.

Nhóm Atesh thường xuyên tiến hành các hoạt động phá hoại tại các địa điểm quân sự trên lãnh thổ Ukraine bị tạm chiếm và sâu bên trong lãnh thổ Nga.

Đầu tháng trước, lực lượng du kích đã báo cáo về một vụ phá hoại nhằm vào một đầu máy xe lửa điện được tường trình dùng để vận chuyển hàng hóa quân sự từ thành phố Rostov-on-Don của Nga.

[Kyiv Independent: Ukrainian partisans sabotage key railway hub in Russia's Rostov Oblast, group claims]

2. Ukraine không thể tự mình duy trì đội quân 800.000 người: Tổng thống Zelenskiy nói rằng nguồn tài trợ từ các đồng minh giờ đây là sự bảo đảm an ninh thời hậu chiến.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố rằng ngân sách hiện tại của Ukraine không đủ để duy trì quân đội với quân số hiện tại là 800.000 binh sĩ. Do đó, nguồn tài trợ từ các đồng minh được xem như một sự bảo đảm an ninh cho đất nước.

Ông cũng nhấn mạnh rằng Nga đã, đang và sẽ tiếp tục tìm cách xâm lược hoàn toàn Ukraine và phá hủy nền độc lập của nước này.

“Không, điều đó không khả thi. Nguồn tài chính không đủ. Đó là lý do tại sao tôi đang tiến hành cuộc đối thoại này với các nhà lãnh đạo thế giới”, nhà lãnh đạo Ukraine nói.

Ông nói thêm rằng sau chiến tranh, Ukraine sẽ cần thời gian để tái thiết nền kinh tế và phát triển khả năng tự chủ tài chính cho quân đội.

“Hiện tại, sự hỗ trợ của các đối tác là cần thiết,” tổng thống nhấn mạnh, đồng thời cho biết thêm rằng trong khi Ukraine hy vọng chiến tranh sẽ kết thúc, Nga không cho thấy sự sẵn sàng ngừng hành động gây hấn của mình.

Tổng thống Zelenskiy lưu ý rằng các bảo đảm an ninh vẫn đang trong quá trình phát triển, và Ukraine đã chia sẻ tầm nhìn của mình với Mỹ và các đối tác Âu Châu.

Nga sẽ không tự ý thay đổi lập trường của mình.

Tổng thống Zelenskiy nói thêm rằng Ukraine hy vọng chiến tranh sẽ chấm dứt.

“Chúng tôi rất muốn điều đó, và chúng tôi đang thể hiện điều đó. Còn về việc Nga thể hiện thiện chí hay sẵn sàng chấm dứt chiến tranh, thành thật mà nói, tôi vẫn chưa thấy điều đó”, ông nói.

Đồng thời, Tổng thống Zelenskiy nói thêm rằng “các đồng nghiệp của chúng tôi từ Mỹ nói rằng Nga muốn chiến tranh kết thúc”.

“Vâng, các bạn biết đấy, đôi khi mọi chuyện là như vậy. Họ muốn làm, nhưng không thể. Tuy nhiên, tôi tin rằng nhờ sự kiên trì của các đối tác Mỹ, và nếu Chúa cho phép, chúng ta sẽ có thể ngăn chặn cuộc chiến của Nga”, ông tuyên bố.

Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh rằng Nga sẽ không tự ý thay đổi lập trường của mình vì họ không muốn.

[Europe Maidan: Ukraine can’t afford its 800,000-strong army alone: Zelenskyy says allied funding is now post-war security guarantee]

3. Paris hoan nghênh sự ‘sẵn sàng’ của Putin cho các cuộc đàm phán song phương với Macron.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và nhà độc tài Nga có thể sắp tiến hành cuộc đàm phán song phương về vấn đề Ukraine.

Theo các báo cáo truyền thông hôm Chúa Nhật, phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết Putin “đã bày tỏ sẵn sàng đối thoại” với Macron về vấn đề này.

Điện Élysée đã phản hồi tích cực. “Việc Điện Cẩm Linh công khai đồng ý với đường lối này là điều đáng hoan nghênh. Chúng tôi sẽ quyết định trong những ngày tới về cách thức tiến hành tốt nhất”, Phủ Tổng thống Pháp cho biết.

Tuần trước, tại hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu ở Brussels, Macron cho biết sẽ “hữu ích” nếu Âu Châu chủ động liên hệ với Putin để bảo đảm rằng một thỏa thuận hòa bình ở Ukraine không chỉ do Mỹ, Nga và Ukraine đàm phán. “Tôi nghĩ rằng chúng ta, người Âu Châu và người Ukraine, cần tìm một khuôn khổ để tham gia thảo luận một cách đúng mực”, Macron nói với các phóng viên khi hội nghị thượng đỉnh kết thúc vào sáng sớm thứ Sáu.

Theo báo Le Monde, Điện Élysée nhấn mạnh rằng bất kỳ cuộc đàm phán nào với Nga sẽ diễn ra “hoàn toàn minh bạch” với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy và các đồng minh Âu Châu.

Ông Macron và Putin hiếm khi liên lạc trực tiếp với nhau kể từ khi Mạc Tư Khoa phát động cuộc xâm lược toàn diện Ukraine vào đầu năm 2022. Lần liên lạc qua điện thoại gần đây nhất của họ là vào tháng 7, sau khoảng ba năm không liên lạc.

[Politico: Paris welcomes Putin’s ‘readiness’ for bilateral talks with Macron]

4. Điện Cẩm Linh phủ nhận việc chuẩn bị cho cuộc đàm phán ba bên Mỹ-Ukraine-Nga: “Không nằm trong diện thảo luận”.

Ngày 21 tháng 12, cố vấn cao cấp của Điện Cẩm Linh, Yuri Ushakov, đã phủ nhận việc các cuộc đàm phán ba bên liên quan đến Ukraine, Nga và Mỹ thậm chí đang được xem xét.

Các phái đoàn Ukraine và Nga đã vội vã đến Miami để tham gia vòng đàm phán tiếp theo với các đại diện của Mỹ, điều mà một số người coi là nỗ lực của Mỹ nhằm chấm dứt cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

“Hiện tại, chưa ai thảo luận nghiêm chỉnh về sáng kiến này, và theo như tôi biết, nó cũng chưa được chuẩn bị,” Ushakov nói với các nhà báo.

Phái đoàn Ukraine gặp gỡ các quan chức Mỹ tại Mỹ để bắt đầu vòng đàm phán mới.

Ushakov cũng tuyên bố rằng ông thậm chí không biết liệu các đại diện của Ukraine có mặt ở Miami hay không, nơi đang diễn ra các cuộc đàm phán giữa các quan chức Mỹ và Nga.

Ông Rustem Umerov, Bí thư Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, sau đó xác nhận vào ngày 21 tháng 12 rằng ông và Tướng Andrii Hnatov, Tham mưu trưởng Quân đội Ukraine, đang ở Mỹ và tiến hành một vòng đàm phán khác với phái đoàn Mỹ.

Về phía Mỹ, các cuộc đàm phán do Đặc phái viên Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Trump, Jared Kushner, dẫn đầu, trong khi Nga được đại diện bởi Kirill Dmitriev, nhà lãnh đạo quỹ đầu tư quốc gia của nước này.

Trả lời phóng viên sau cuộc gặp ngày 20 tháng 12, Dmitriev mô tả cuộc đàm phán là mang tính xây dựng.

Trước đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết Washington đã đề xuất các cuộc đàm phán ba bên giữa các phái đoàn từ Mỹ, Ukraine và Nga, lưu ý rằng ông tin rằng tiến triển đáng kể hướng tới việc chấm dứt chiến tranh của Nga không thể đạt được trong khuôn khổ đó, nhưng nó có thể mang lại kết quả, bao gồm việc trao đổi tù binh hoặc đặt nền tảng cho các cuộc đàm phán quan trọng hơn.

Đầu tuần này, Witkoff và Kushner đã có các cuộc gặp tại Berlin với các quan chức Ukraine và Âu Châu, nơi các cuộc thảo luận được tường trình tập trung vào các bảo đảm an ninh “tương tự như Điều 5” cho Ukraine cũng như nguồn tài trợ cho việc phục hồi và tái thiết sau chiến tranh.

Các cuộc đàm phán ở Miami dự kiến sẽ dựa trên những cuộc tham khảo ý kiến đó khi Washington tiếp tục thúc đẩy một giải pháp dàn xếp thông qua đàm phán.

[Politico: 'Not under discussion': Kremlin denies preparations for trilateral US-Ukraine-Russia talks]

5. “Nga không thể phá hoại tình hữu nghị giữa Ba Lan và Ukraine”: Các phái đoàn gặp nhau tại Volyn để chuẩn bị khai quật hài cốt các nạn nhân năm 1943.

Ngày 19 tháng 12, đại diện Ba Lan và Ukraine đã gặp nhau tại làng Uhly thuộc tỉnh Rivne, nơi xảy ra thảm kịch Volyn, để thảo luận về công tác chuẩn bị khai quật. Theo bà Karolina Romanowska, nhà lãnh đạo Hội Hòa giải Ba Lan-Ukraine, gia đình các nạn nhân cũng tham dự.

Thảm kịch Volyn là một chương bi thảm trong lịch sử của người Ukraine và Ba Lan. Các cách giải thích lịch sử về vụ thảm sát hàng loạt năm 1942–1944 rất khác nhau. Ở Ba Lan, các sự kiện được mô tả là “diệt chủng”, đổ lỗi cho Quân đội Khởi nghĩa Ukraine. Ở Ukraine, các nhà sử học nhấn mạnh rằng trách nhiệm thuộc về cả hai phía, cũng như chính quyền Đức Quốc xã và chính quyền Liên Xô.

Ước tính về số nạn nhân cũng khác nhau. Viện Tưởng niệm Quốc gia Ba Lan cho biết có khoảng 100.000 nạn nhân người Ba Lan và 5.000 nạn nhân người Ukraine, trong khi các nhà sử học Ukraine ước tính có tới 20.000 người Ukraine và 35.000-40.000 người Ba Lan, theo Radio Free Europe/Radio Liberty đưa tin.

Các nhà nghiên cứu lưu ý rằng các vụ thảm sát hàng loạt ở Volyn bắt đầu ở những khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của chủ nghĩa cộng sản trước Thế chiến II.

Cả trước và trong Thế chiến II, Liên Xô đã lan truyền tuyên truyền chống Ba Lan trong cộng đồng người Ukraine theo Chính thống giáo và kích động thù hận giữa người Ba Lan và người Ukraine, thường sử dụng các hành động phá hoại và các chiến thuật gây rối khác.

Các đại diện của Ba Lan từ Viện Tưởng niệm Quốc gia và Đại học Y khoa Szczecin, do Giáo sư Andrzej Ossowski dẫn đầu, đã gặp gỡ các đối tác Ukraine để bắt đầu chuẩn bị cho việc khai quật hài cốt các nạn nhân của thảm kịch ở Uhly, xảy ra vào ngày 12 tháng 5 năm 1943.

“Gia đình các nạn nhân và Hiệp hội Hòa giải PL-UA đã chờ đợi và nỗ lực cho khoảnh khắc này trong nhiều năm. Cuối cùng, điều đó đã xảy ra”, bà Romanowska nói.

Trong một bình luận gửi tới Suspilne, trưởng làng Ugly, Taras Banatskyi, đã xác nhận sự hiện diện của phái đoàn Ba Lan tại làng.

Ihor Pavlenko, Phó Trưởng ban Quản lý Quân sự Khu vực Rivne, cho biết với Suspilne rằng có kế hoạch tiến hành công tác tìm kiếm và khai quật vào năm 2026.

“Ukraine tham gia thông qua KP 'Dolya' thuộc Hội đồng vùng Lviv. Hôm nay tại Ugly, chúng tôi đã tổ chức một cuộc họp chuẩn bị và khảo sát địa điểm để phục vụ cho các nghiên cứu trong tương lai”, Pavlenko giải thích.

Trước đó, Bộ trưởng Văn hóa Ba Lan Marta Cienskowska cho biết phía Ba Lan đã nhận được sự cho phép từ Ukraine để tiến hành nghiên cứu tại Uhly, theo hãng tin Espreso.

Bà nói thêm rằng mỗi sự kiện như vậy đều chứng minh cho nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin và nước Nga thấy rằng họ không thể làm suy yếu tình hữu nghị giữa Ba Lan và Ukraine.

[Europe Maidan: “Russia cannot destroy friendship between Poland and Ukraine”: Delegations meet in Volyn to prepare exhumation of 1943 victims]

6. Theo thông báo của cơ quan thanh tra nhân quyền, 50 thường dân ở tỉnh Sumy bị bắt cóc và đưa sang Nga.

Theo thông tin từ phát ngôn nhân của Ủy ban Thanh tra Ukraine, Dmytro Lubinets, trên Telegram, quân đội Nga đã bắt cóc khoảng 50 cư dân của làng Hrabovske thuộc tỉnh Sumy của Ukraine, cách biên giới Nga khoảng 200 mét.

Theo thông tin sơ bộ, ngày 18 tháng 12, lực lượng Nga đã bắt giữ trái phép khoảng 50 thường dân – cư dân của làng Hrabovske – giam giữ họ mà không cho phép liên lạc hoặc ở trong điều kiện thích hợp. Ngày 20 tháng 12, họ bị cưỡng bức đưa đến Nga.

“Tôi lập tức liên hệ với Cao ủy Nhân quyền Liên bang Nga, yêu cầu thông tin về nơi ở của các công dân Ukraine bị trục xuất trái phép, chi tiết về điều kiện giam giữ và nhu cầu cấp thiết của họ, cũng như yêu cầu các biện pháp để đưa họ trở về Ukraine ngay lập tức. Tôi cũng đã gửi thư cho ICRC “, ông Lubinets viết.

Thanh tra viên cũng kêu gọi người dân trong khu vực di tản ngay lập tức, vì ở lại vùng chiến sự rất nguy hiểm. Ông nhấn mạnh sự cần thiết phải ban hành luật di tản bắt buộc, đặc biệt là đối với trẻ em, khỏi những khu vực mà tính mạng và tự do của các em đang bị đe dọa trực tiếp.

Thông tin về vụ bắt cóc thường dân Ukraine ở tỉnh Sumy cũng đã được phát ngôn nhân của Bộ Tổng tham mưu Ukraine, Dmytro Lykhovii, xác nhận trước đó.

Hầu hết những người bị cưỡng bức di dời là những người đàn ông và phụ nữ lớn tuổi; một trong số những người phụ nữ đó đã 89 tuổi, Lykhovii nói với Ukrainska Pravda vào ngày 21 tháng 12. Gần như tất cả họ trước đó đều từ chối di tản sâu hơn vào lãnh thổ do Ukraine kiểm soát.

Phát ngôn nhân cho biết thêm, các cơ quan thực thi pháp luật đã mở cuộc điều tra về việc trục xuất dân thường một cách cưỡng bức.

Chiều nay, Viktor Trehubov, nhà lãnh đạo bộ phận truyền thông của Lực lượng Liên hợp Ukraine, nói với Suspilne rằng vào ngày 20 tháng 12, các đơn vị quân đội Nga thuộc Lữ đoàn 36 đã tiến vào một thị trấn biên giới và cố gắng tiến sâu tới một km vào lãnh thổ Ukraine. Trong số 50 thường dân bị bắt giữ, hầu hết là nam giới - những người trước đó đã từ chối di tản.

Giao tranh vẫn đang tiếp diễn tại làng Hrabovske, Lực lượng Đặc nhiệm Liên hợp viết trên Facebook. Quân đội Ukraine đang tích cực đẩy lùi lực lượng Nga về lãnh thổ Nga.

“Mặc dù một số phương tiện truyền thông đưa tin sai lệch, nhưng hiện tại lực lượng Nga không có mặt tại làng Riasne lân cận”, tuyên bố cũng làm rõ.

Trong khi đó, việc di tản dân thường vẫn tiếp tục diễn ra tại các cộng đồng biên giới thuộc tỉnh Sumy, theo báo cáo của Thống đốc Oleh Hryhorov ngày 21 tháng 12. Ông viết: “Hôm nay, một số cư dân từ cộng đồng Krasnopillia, những người trước đó đã từ chối di tản, đã được di tản bằng xe thiết giáp”.

Các làng biên giới ở tỉnh Sumy phía đông bắc Ukraine đang phải hứng chịu những đợt tấn công của Nga hàng ngày. Những cuộc tấn công không ngừng nghỉ này đã dẫn đến việc di tản bắt buộc ở hàng trăm cộng đồng dân cư.

Tỉnh Sumy là mục tiêu trọng yếu của lực lượng Nga trong suốt cuộc xâm lược toàn diện do vị trí địa lý của nó ở biên giới phía đông bắc. Tỉnh này tiếp tục phải hứng chịu các cuộc tấn công gần như hàng ngày, nhưng lực lượng Ukraine vẫn duy trì quyền kiểm soát phần lớn khu vực.

[Kyiv Independent: 50 civilians in Sumy Oblast abducted and forcibly taken to Russia, ombudsman says]

 

1. Trung Tướng Nga vừa về từ chiến trường Donabas thiệt mạng trong vụ nổ xe hơi ở Mạc Tư Khoa.

Theo các báo cáo chính thức và không chính thức của Nga, một vụ nổ xe hơi đã khiến Trung tướng Fanil Sarvarov, một sĩ quan quân đội cao cấp của Nga, thiệt mạng tại Mạc Tư Khoa vào rạng sáng ngày 22 tháng 12 năm 2025. Vụ nổ xảy ra chỉ vài khoảnh khắc sau khi vị tướng này bước vào xe và bắt đầu lái xe gần nhà riêng của ông trên đường Yaseneva ở thủ đô Nga.

Trung tướng Fanil Sarvarov được tường trình vừa trở về Nga từ chiến trường Donabas và dự kiến sẽ có cuộc gặp gỡ với trùm mafia Vladimir Putin vào sáng thứ Ba 23 Tháng Mười Hai.

Các cơ quan tình báo Ukraine thường xuyên thừa nhận một cách không chính thức sự tham gia của mình vào các vụ ám sát các quan chức và nhân vật phản bội có liên hệ với quân đội Nga. Tuy nhiên, tính đến thời điểm bài viết này được công bố, Ukraine vẫn chưa xác nhận bất kỳ vai trò nào trong vụ tấn công. Khả năng vụ nổ là do tranh giành quyền lực nội bộ, thanh toán thù hận giữa các thế lực tội phạm, hoặc hành động của các cơ quan tình báo Nga vẫn còn bỏ ngỏ.

Theo kênh Telegram Shot thân Cẩm Linh của Nga, cư dân khu phố Orekhovo-Borisovo đã bị giật mình bởi một vụ nổ mạnh vào khoảng 6 giờ 50 phút sáng giờ địa phương hay 10 giờ 50 phút sáng theo giờ Việt Nam. Khói đen dày đặc và ngọn lửa bốc lên từ sân trong, nơi một chiếc Kia Sorento đã bị nổ tung. Các đội cấp cứu đã nhanh chóng có mặt, ban đầu họ cố gắng giải cứu người lái xe bị thương ra khỏi chiếc SUV bị hư hỏng nặng.

Ban đầu, Shot cho biết ít nhất một người bị thương — có lẽ là tài xế — người này được tường trình bị chấn động não nghiêm trọng. Shot đưa tin vụ nổ xảy ra chỉ vài giây sau khi tài xế bước vào xe và bắt đầu lái.

Trong một báo cáo sau đó, Ủy ban Điều tra Nga xác nhận rằng một thiết bị nổ đã được đặt bên dưới xe và phát nổ khi xe bắt đầu di chuyển khiến cả tài xế và vị Tướng đều mất mạng.

“Do những vết thương quá nặng, Trung tướng Fanil Sarvarov, nhà lãnh đạo Cục Huấn luyện Tác chiến Chính thuộc Bộ Tổng tham mưu Quân đội Liên bang Nga, đã qua đời”, Ủy ban cho biết.

Militarnyi cho biết ông Sarvarov, 56 tuổi, bị trúng nhiều mảnh đạn, gãy xương và chấn thương vùng mặt. Ông được đưa vào bệnh viện trong tình trạng nguy kịch nhưng đã tử vong do vết thương quá nặng, theo báo cáo của các phương tiện truyền thông Nga.

Kênh tin tức Astra của Nga cho biết chiếc xe của vị tướng này là một chiếc Kia Sorento đời 2013 ghi danh dưới tên ông, và ông sở hữu một phần căn nhà gần đó — điều này càng khẳng định sự hiện diện của ông tại hiện trường.

Nga mở cuộc điều tra hình sự khi các nhà điều tra đưa ra giả thuyết về “liên hệ với Ukraine”. Cho đến nay, phía Ukraine vẫn giữ im lặng trong khi Trung Tướng Igor Krasnov, Tổng Công Tố Nga, ráo riết đổ lỗi cho Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Ukraine, gọi tắt là HUR. Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv chiều Thứ Hai, 22 Tháng Mười Hai, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, không xác nhận cũng không phủ nhận sự dính líu của phía Ukraine vào vụ án đang gây chấn động xã hội Nga.

Ủy ban Điều tra Nga tuyên bố đã mở một vụ án hình sự về tội giết người gây nguy hiểm cho công chúng và tội tàng trữ chất nổ trái phép. Theo phát ngôn nhân Svetlana Petrenko, vị tướng này đã tử vong do vết thương gây ra bởi một thiết bị được đặt dưới gầm xe.

Ủy ban này tuyên bố đang xem xét một số giả thuyết, trong đó có một giả thuyết liên quan đến các cơ quan tình báo Ukraine. Ủy ban cũng thông báo rằng các nhà điều tra chuyên gia từ bộ máy trung ương đã được điều động để hỗ trợ vụ án. Theo báo cáo, các nhân chứng đang được thẩm vấn, đoạn phim giám sát đang được xem xét và các xét nghiệm pháp y đã được yêu cầu thực hiện.

Không có bằng chứng độc lập nào được cung cấp để chứng minh cho cáo buộc về sự liên quan của Ukraine. Chính quyền Nga thường xuyên sử dụng những cáo buộc như vậy để đáp trả các vụ tấn công trên lãnh thổ trong nước.

Lịch sử chiến đấu của Sarvarov trải dài từ Chechnya, Syria đến Ukraine.

Tờ Militarnyi đã nêu chi tiết sự nghiệp của Sarvarov, cho biết ông sinh ngày 11 tháng 3 năm 1969 tại thành phố Gremyachinsk, tỉnh Perm. Ông tốt nghiệp Trường Chỉ huy Xe tăng Cao cấp Kazan năm 1990 và sau đó theo học tại Học viện Lực lượng Thiết giáp và Học viện Quân sự thuộc Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga.

Ông đã tham gia các chiến dịch chiến đấu ở Bắc Kavkaz từ năm 1992 đến năm 2003, bao gồm cả cuộc xung đột Ossetia-Ingush và cả hai cuộc chiến tranh Chechnya.

Từ năm 2015 đến năm 2016, ông tham gia vào chiến dịch quân sự của Nga tại Syria.

Vào thời điểm qua đời, Sarvarov đứng đầu Cục Huấn luyện Tác chiến Chính thuộc Bộ Tổng tham mưu Nga, chịu trách nhiệm tổ chức sẵn sàng chiến đấu của quân đội.

[Europe Maidan: Top Russian general blown up in Moscow car blast]

2. Tuyến đường tiếp tế thứ hai của NATO đến Ukraine được mở tại Rumani, giảm sự phụ thuộc vào Ba Lan.

NATO sẽ kích hoạt trung tâm điều phối và trung chuyển lớn thứ hai để hỗ trợ quân sự cho Ukraine trên lãnh thổ Rumani bắt đầu từ Tháng Giêng năm 2026. Quyết định này đã được Thiếu tướng Maik Keller, Phó Tư lệnh Hỗ trợ An ninh và Huấn luyện cho Ukraine, gọi tắt là NSATU của NATO, xác nhận, theo Defense Rumani.

Động thái này nhằm mục đích giảm sự phụ thuộc vào một đầu mối hậu cần chính duy nhất. Các quan chức NATO đã chỉ ra những rủi ro và điểm yếu do sự phụ thuộc vào một điểm nhập cảnh chính duy nhất thông qua Ba Lan gây ra, trong khi trung tâm hậu cần ở Rumani được thiết kế để tăng cường khả năng phục hồi hậu cần trên toàn bộ sườn phía đông.

Trang web của Rumani sẽ bổ sung cho trung tâm hiện có của Ba Lan.

Trung tâm mới này sẽ hoạt động song song với trung tâm hậu cần hiện có ở Rzeszów, Ba Lan, vốn từ trước đến nay vẫn là điểm nhập cảnh chính cho viện trợ quân sự vào Ukraine.

Địa điểm đặt tại Rumani sẽ nằm dưới sự chỉ huy trực tiếp của NATO và được tích hợp hoàn toàn vào hệ thống của NSATU để điều phối nguồn cung cấp viện trợ với nhu cầu hoạt động của Ukraine.

220.000 tấn hàng viện trợ đã được vận chuyển qua đây trong năm 2025.

Ông Keller cho biết NSATU đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển khoảng 220.000 tấn hàng viện trợ quân sự trong năm 2025. Nỗ lực này bao gồm khoảng 9.000 chuyến xe tải, 1.800 toa xe lửa và hơn 500 chuyến bay vận tải chiến lược.

Trung tâm điều phối của Rumani dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối tháng Giêng, cung cấp tuyến đường vận chuyển phía nam cho nguồn cung cấp đến miền đông và nam Ukraine. Nó sẽ hỗ trợ việc phối hợp các hệ thống pháo binh, phòng không và tác chiến điện tử.

Nhu cầu của Ukraine đang chuyển dịch sang các hệ thống tầm xa hơn.

Việc mở rộng này diễn ra trong bối cảnh nhu cầu quân sự của Ukraine ngày càng tập trung vào khả năng tấn công tầm xa và các hệ thống nhằm mục tiêu vào cơ sở hạ tầng quân sự của Nga nằm sâu phía sau tiền tuyến.

Tính liên tục lâu dài hơn được củng cố bởi Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng Hoa Kỳ cho năm tài chính 2026, trong đó phân bổ 800 triệu đô la cho Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine để tài trợ cho các hợp đồng với các công ty quốc phòng của Hoa Kỳ.

Ông Keller cho biết khối lượng vận chuyển hiện tại được tính toán để duy trì lực lượng Ukraine chống lại một cuộc tấn công kéo dài của Nga, ngay cả khi nhu cầu tổng thể tiếp tục vượt quá nguồn cung hiện có.

[Europe Maidan: Second NATO supply route to Ukraine opening in Romania, reducing reliance on Poland]

3. “Ý nghĩa đặc biệt”: Thủ tướng Bồ Đào Nha thực hiện chuyến thăm Kyiv đầu tiên, đề nghị hợp tác về quân đội và máy bay điều khiển từ xa.

Thủ tướng Bồ Đào Nha Luís Montenegro tuyên bố rằng nước ông có thể tham gia các hoạt động hỗ trợ an ninh cho Ukraine sau chiến tranh. Theo UNIAN đưa tin, ngày 20 tháng 12, ông Montenegro đã có chuyến thăm chính thức tới Kyiv.

Trong cuộc gặp, ông nhấn mạnh rằng Bồ Đào Nha không muốn trực tiếp tham gia vào cuộc chiến nhưng sẵn sàng hành động trong khuôn khổ liên minh các quốc gia sẵn lòng và các phái bộ gìn hòa bình do NATO dẫn đầu.

“ Trong khuôn khổ sứ mệnh gìn giữ hòa bình và bảo đảm an ninh, lực lượng Bồ Đào Nha có thể được điều động trên lãnh thổ Ukraine”.

Ông nói thêm rằng sự tham gia như vậy có thể được phối hợp với Latvia và Lithuania.

Bồ Đào Nha sẵn sàng chia sẻ những tiến bộ khoa học của mình trong lĩnh vực sản xuất máy bay điều khiển từ xa.

Theo Oleksandr Kamyshin, cố vấn của Tổng thống Ukraine, Ukraine và Bồ Đào Nha đã đồng ý về việc cùng sản xuất thuyền điều khiển từ xa cho Ukraine.

Ông Kamyshin cho biết: “Các tàu điều khiển từ xa của chúng tôi đã chứng minh được hiệu quả trong việc chống lại các tàu chiến và tàu ngầm của Nga. Giờ đây, chúng sẽ giúp Bồ Đào Nha bảo vệ Âu Châu từ biển”.

Ông Montenegro nhấn mạnh rằng Bồ Đào Nha sẵn sàng chia sẻ chuyên môn và những tiến bộ khoa học của mình để hỗ trợ Ukraine trong việc phát triển và sản xuất máy bay điều khiển từ xa.

Trong khi đó, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy gọi thỏa thuận này là quan trọng đối với việc tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh trên khắp Âu Châu.

“Máy bay điều khiển từ xa hiện đại là một công cụ phòng thủ thực sự. Kết quả của sự hợp tác này có ý nghĩa quan trọng đối với an ninh của tất cả các quốc gia Âu Châu”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Cho đến nay, thủ tướng Bồ Đào Nha mới chỉ có hai cuộc gặp riêng với Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.

Theo Obozrevatel, đây là chuyến thăm Ukraine đầu tiên của Luís Montenegro kể từ khi nhậm chức.

Ông Montenegro nhấn mạnh rằng chuyến thăm này mang “ý nghĩa đặc biệt”, vì Ukraine vẫn cần sự đoàn kết và hỗ trợ tài chính.

Ông Montenegro nói với các nhà báo: “Chuyến thăm này chủ yếu là để thể hiện sự ủng hộ, chứ không phải là một tuyên bố. Bồ Đào Nha đã sát cánh cùng Ukraine và người dân Ukraine ngay từ ngày đầu tiên Nga tiến hành cuộc xâm lược phi lý”.

Ông nhấn mạnh rằng Bồ Đào Nha hỗ trợ Ukraine thông qua một loạt các chương trình nhân đạo, xã hội, quân sự và chính trị.

Tại Kyiv, Montenegro và Tổng thống Zelenskiy đã vinh danh những người lính Ukraine đã hy sinh trong chuyến thăm.

Ngoài ra, tổng thống Ukraine cũng nhấn mạnh sự đóng góp của Bồ Đào Nha vào chương trình PURL, cho phép Ukraine mua vũ khí của Mỹ.

[Europe Maidan: “Special significance”: Portuguese PM makes first Kyiv visit, offers troops and drone partnership]

4. Tổng thống Zelenskiy nói rằng “các lựa chọn thay thế cho sự hỗ trợ của Mỹ vẫn chưa chắc chắn” - ông cho rằng có “sức mạnh” để chấm dứt chiến tranh với Tổng thống Trump, đồng thời nêu ra “những vấn đề khó khăn nhất” trong các cuộc đàm phán.

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy một lần nữa kêu gọi Tổng thống Donald Trump đóng vai trò tích cực trong các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến của Nga ở Ukraine, trong bối cảnh sự bất ổn ngày càng gia tăng xung quanh số phận của các cuộc đàm phán hòa bình do Mỹ dẫn đầu đang diễn ra.

“ Tôi tin rằng sức mạnh đó tồn tại ở Hoa Kỳ và ở Tổng thống Trump. Và tôi tin rằng chúng ta không nên tìm kiếm một lựa chọn thay thế nào khác ngoài Hoa Kỳ, bởi vì tất cả các lựa chọn thay thế đều không chắc chắn liệu chúng có thể (chấm dứt chiến tranh) hay không,” Tổng thống Zelenskiy nói với các phóng viên vào ngày 20 tháng 12.

Trong nhiều tháng qua, chính quyền Tổng thống Trump đã dẫn đầu các cuộc đàm phán cao cấp về việc chấm dứt cuộc chiến của Nga ở Ukraine. Mặc dù Kyiv đã nhượng bộ, nhưng Putin phần lớn vẫn không thay đổi các yêu cầu tối đa của mình về việc thiết lập hòa bình.

Tổng thống Zelenskiy tiếp tục đặt câu hỏi về khả năng và tầm ảnh hưởng của các quốc gia khác trong vai trò là nhà đàm phán chính.

“Ai khác (có thể thiết lập hòa bình một cách hiệu quả)? Có lẽ là các đại diện của Trung Đông. Nhưng tôi vẫn tin rằng Hoa Kỳ có cơ hội lớn hơn. Còn ai nữa? Âu Châu—Liên minh các nước sẵn sàng—bao gồm Âu Châu cộng với các bạn bè của chúng ta từ Canada và Nhật Bản. Nhưng tất cả họ sẽ tham gia bàn đàm phán bằng cách này hay cách khác. Và có lẽ Trung Quốc cũng có thể, nhưng chúng ta thấy rõ ràng Trung Quốc không có mong muốn chấm dứt cuộc chiến này,” tổng thống nói thêm.

Những phát biểu của Tổng thống Zelenskiy được đưa ra trong bối cảnh phái đoàn Ukraine do ông Rustem Umerov, thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia, dẫn đầu đã gặp gỡ các quan chức Mỹ và Âu Châu tại Mỹ vào ngày 19 tháng 12 để tiến hành vòng đàm phán mới.

Các cuộc đàm phán vẫn tiếp tục trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Trump gia tăng áp lực lên Kyiv để xem xét nhượng bộ lãnh thổ như một phần của nỗ lực rộng lớn hơn nhằm chấm dứt chiến tranh.

Trong những bình luận tiếp theo với các phóng viên vào ngày 20 tháng 12, Tổng thống Zelenskiy đã nêu ra ba vấn đề chính mà hai bên còn bất đồng về hướng đi tiếp theo trong các cuộc đàm phán.

“Vấn đề khó khăn nhất đã và vẫn là lãnh thổ của Ukraine. Tiếp theo là Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, ZNPP của chúng ta. Vấn đề thứ ba là tiền cho việc tái thiết,” tổng thống nói.

Mạc Tư Khoa tiếp tục tìm kiếm những nhượng bộ lãnh thổ lớn, bao gồm việc Ukraine từ bỏ toàn bộ khu vực Donbas, bao gồm cả các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm và các khu vực vẫn do lực lượng Ukraine kiểm soát.

Phát biểu với các nhà báo vào ngày 15 tháng 12, Tổng thống Zelenskiy tái khẳng định lập trường của Kyiv, nói rằng quân đội Ukraine sẽ không rút khỏi tỉnh Donetsk đang bị bao vây.

Ngày 20 tháng 12, Tổng thống Zelenskiy cho biết Mỹ cũng đề xuất rằng vùng Donetsk do Ukraine kiểm soát sẽ trở thành một “vùng kinh tế tự do” vẫn thuộc quyền quản lý của Kyiv nhưng quân đội Ukraine sẽ rút khỏi khu vực này.

“Chúng tôi chắc chắn rằng quân đội Nga sẽ muốn tiến vào lãnh thổ của chúng tôi bất cứ lúc nào, về cơ bản đó là điều họ đã làm trong suốt những năm tháng xâm lược vừa qua. Đó là lý do tại sao điều đó không thể xảy ra. Nếu muốn rút quân ở bất cứ đâu, họ cũng sẽ thực hiện những bước đi tương tự. Nếu chúng tôi rút năm ki-lô-mét, thì họ cũng rút năm ki-lô-mét”, Tổng thống Zelenskiy nói, bác bỏ đề xuất này.

“Lựa chọn tốt nhất và trung thực nhất là giữ vững lập trường hiện tại. Ít thỏa hiệp hơn và ít đối thoại hơn. Nếu vấn đề về 'khu kinh tế tự do' được nêu ra, tôi đã nói với các đối tác của mình: Tôi xin lỗi, nhưng người dân Ukraine sẽ là người quyết định”, ông nói thêm.

Những câu hỏi xoay quanh đề xuất phân chia quyền kiểm soát giữa Ukraine và Nga đối với nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia bị Nga tạm chiếm đã vấp phải sự chỉ trích, với một số chuyên gia nói với tờ Kyiv Independent rằng việc cùng nhau kiểm soát sẽ gần như bất khả thi trong tình trạng hiện tại của nhà máy.

Nhà máy này, thuộc sở hữu hợp pháp của doanh nghiệp nhà nước Energoatom của Ukraine, sẽ cần những sửa đổi phức tạp để phân chia nguồn cung cấp điện giữa hai lưới điện không đồng bộ: lưới điện Âu Châu, mà Ukraine đang kết nối, và lưới điện Nga. Những thay đổi cần thiết này sẽ gây ra rủi ro an ninh bằng cách làm mất ổn định nguồn cung cấp điện, Jan Vande Putte, một chuyên gia hạt nhân của Greenpeace Ukraine, nói với Kyiv Independent.

Một số quan chức Mỹ trước đây đã cho rằng các cuộc đàm phán hòa bình dường như sắp hoàn tất, so sánh các cuộc đàm phán với giai đoạn cuối cùng của một cuộc tiến công trên chiến trường.

Trong khi đó, Tổng thống Zelenskiy cho biết Washington đã đề xuất các cuộc đàm phán ba bên giữa các phái đoàn từ Mỹ, Ukraine và Nga, lưu ý rằng ông tin rằng tiến triển đáng kể hướng tới việc chấm dứt chiến tranh của Nga không thể đạt được trong khuôn khổ đó, nhưng nó có thể mang lại kết quả, bao gồm việc trao đổi tù binh hoặc đặt nền tảng cho các cuộc đàm phán quan trọng hơn.

[Politico: 'Alternatives to US support are uncertain' — Zelensky says 'strength' to end war exists with Trump, names 'most difficult issues' in negotiations]

5. Khoản viện trợ 6 tỷ Mỹ Kim của Nhật Bản cho Ukraine nói lên nhiều điều: Tổng thống Zelenskiy cảm ơn Tokyo vì đã bảo vệ trật tự toàn cầu.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã bày tỏ lòng biết ơn đối với Nhật Bản và Thủ tướng Sanae Takaichi về quyết định cung cấp thêm hỗ trợ tài chính cho Ukraine trong năm 2026.

Tổng số tiền viện trợ lên tới gần 6 tỷ đô la và nhằm mục đích tăng cường khả năng phòng thủ của Ukraine trước sự xâm lược của Nga.

“Điều này sẽ giúp chúng ta phòng thủ trước sự xâm lược của Nga”, Tổng thống Zelenskiy nói.

Ông nói thêm rằng ông đánh giá cao vai trò lãnh đạo của Nhật Bản không chỉ ở khu vực Thái Bình Dương mà còn trên toàn cầu.

“Đây là một sự thúc đẩy quan trọng đối với khả năng phục hồi của chúng ta và trật tự quốc tế dựa trên luật lệ,” tổng thống Ukraine nhấn mạnh.

Trang thiết bị nhân đạo đã được đưa đến tiền tuyến.

Trước đó, Bộ trưởng Nội vụ Ihor Klymenko cho biết Nhật Bản đã cung cấp cho Ukraine thiết bị rà phá bom mìn nhân đạo trị giá hơn 60 triệu đô la, theo UkrInform đưa tin.

Thiết bị này hiện đang được sử dụng trên chiến trường và đã bị hư hại một phần do mìn và các cuộc tấn công của Nga.

[Europe Maidan: Japan’s $6 billion for Ukraine says more than money: Zelenskyy thanks Tokyo for defending global order]

6. Bồ Đào Nha cam kết viện trợ 52 triệu Mỹ Kim để mua vũ khí cho Ukraine thông qua cơ chế mua sắm của Mỹ.

Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine Denys Shmyhal đã gặp người đồng cấp Bồ Đào Nha Nuno Melo tại Kyiv, nơi Bồ Đào Nha khẳng định sẵn sàng phân bổ 50 triệu euro (52 triệu đô la) cho cơ chế PURL, cơ chế tạo điều kiện thuận lợi cho việc mua vũ khí từ Hoa Kỳ cho Ukraine.

Ông Shmyhal đã thông báo về diễn biến này trên nền tảng mạng xã hội X, đồng thời cảm ơn ông Melo đã đến thăm thủ đô Ukraine. “Tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với Bồ Đào Nha về sự hỗ trợ đã được công bố trong cuộc họp UDCG và về sự sẵn sàng đóng góp 50 triệu euro cho cơ chế PURL”, Bộ trưởng viết.

Bồ Đào Nha cũng cam kết sẽ rót 26 triệu đô la Mỹ mỗi năm trong vòng 5 năm thông qua sáng kiến SAFE, số tiền này sẽ được sử dụng để mua các sản phẩm quốc phòng của Ukraine. Điều này tương đương với tổng số tiền hỗ trợ 130 triệu đô la Mỹ cho ngành công nghiệp quốc phòng trong nước của Ukraine trong cùng kỳ.

Theo tuyên bố của ông Shmyhal, các bộ trưởng đã thảo luận về các yêu cầu quốc phòng quan trọng của Ukraine, tập trung vào việc bảo vệ dân thường và cơ sở hạ tầng trọng yếu.

Cuộc gặp diễn ra trong chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Bồ Đào Nha Luís Montenegro tới Ukraine. Ngày 20 tháng 12, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy và ông Montenegro đã ký một thỏa thuận hợp tác về sản xuất máy bay điều khiển từ xa hàng hải tại Kyiv.

Trong chuyến thăm này, ông Montenegro cũng tuyên bố đóng góp 625.000 đô la Mỹ cho Quỹ Hỗ trợ Năng lượng của Ukraine.

Ông Shmyhal cho biết: “Chúng tôi đã thảo luận về việc tiếp tục hợp tác, đặc biệt là trong ngành công nghiệp quốc phòng, triển vọng của các dự án cùng có lợi và sự phát triển lâu dài năng lực của mỗi bên”.

[Europe Maidan: Portugal pledges $52 million for Ukraine arms via US purchase mechanism]

7. Ông Orban cho rằng sự sụp đổ của Ukraine sẽ là “thảm họa” đối với Hung Gia Lợi, viện dẫn mối quan hệ năng lượng.

Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban khẳng định nước ông không có lợi ích gì trong sự sụp đổ của Ukraine, đồng thời cảnh báo rằng điều đó sẽ tạo ra những vấn đề nghiêm trọng cho Hung Gia Lợi.

“Sự sụp đổ của Ukraine sẽ là một vấn đề nghiêm trọng đối với Hung Gia Lợi. Vì vậy, sự sụp đổ của Ukraine không chỉ không có lợi cho Hung Gia Lợi mà chúng ta còn phải đạt được một thỏa thuận tuyệt vời để ngăn chặn điều này xảy ra”, ông Orban nói trong một bài phát biểu, một phần trong đó đã được đăng tải trên tài khoản X của ông, theo tờ Europeiska Pravda.

Lãnh đạo Hung Gia Lợi nhấn mạnh rằng sự ổn định ở nước láng giềng có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với Hung Gia Lợi, quốc gia cung cấp điện và khí đốt cho Ukraine. Ông viết: “Đừng nhầm lẫn: Sự sụp đổ của Ukraine sẽ là thảm họa đối với Hung Gia Lợi. Sự ổn định ở nước láng giềng rất quan trọng. Hung Gia Lợi cung cấp 44% điện và 58% khí đốt cho Ukraine”.

Tuy nhiên, ông Orban đã lồng ghép mối lo ngại của mình vào lời kêu gọi đàm phán mà ông vẫn luôn theo đuổi. “Trong khi đó, chiến tranh đang làm suy yếu Ukraine từng ngày. Hòa bình là điều duy nhất có thể củng cố đất nước. Bất cứ ai thực sự đứng về phía Ukraine đều phải mong muốn hòa bình, và phải mong muốn điều đó ngay bây giờ”, ông tuyên bố trên đài X.

Tuyên bố này trái ngược với lập trường trước đây của ông Orban về Ukraine. Trước đó, thủ tướng Hung Gia Lợi gọi khoản tín dụng mà Liên Hiệp Âu Châu cấp cho Ukraine là “một quyết định cực kỳ tồi tệ” và “lãng phí tiền bạc”.

Ông Orban cũng bày tỏ nghi ngờ về việc liệu Nga có thực sự tấn công Ukraine hay không. Đáp lại, Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha nhắc nhở ông Orban về liên minh của Hung Gia Lợi với Đức Quốc xã trong Thế chiến II.

Thủ tướng Hung Gia Lợi luôn kiên định ủng hộ các cuộc đàm phán hòa bình ngay lập tức thay vì hỗ trợ quân sự cho Ukraine và đã phủ quyết tất cả các quyết định của Liên Hiệp Âu Châu có lợi cho Ukraine.

[Europe Maidan: Orban says Ukraine’s fall would be “disaster” for Hungary, citing energy ties]

8. Venezuela phản hồi sau khi Mỹ bắt giữ tàu thứ hai ngoài khơi bờ biển.

Venezuela đã cáo buộc Mỹ thực hiện “hành vi cướp biển trắng trợn” sau khi Lực lượng Bảo vệ bờ biển Mỹ bắt giữ tàu chở dầu thứ hai ngoài khơi bờ biển nước này trong tháng này.

Chính quyền Tổng thống Trump trong nhiều tháng qua đã gia tăng áp lực lên chính phủ Venezuela và nhà lãnh đạo độc tài Nicolás Maduro. Washington đã gọi Maduro là “khủng bố ma túy”, cáo buộc ông ta đứng đầu các mạng lưới buôn bán bất hợp pháp và treo thưởng 50 triệu đô la cho thông tin dẫn đến việc bắt giữ ông ta.

Theo số liệu của chính quyền, chiến dịch tấn công của Mỹ ở phía nam biển Caribe và phía đông Thái Bình Dương đã khiến gần 100 người thiệt mạng trên các tàu bị cáo buộc buôn lậu ma túy, trong khi việc tăng cường quân sự quy mô lớn gần Venezuela đang gây áp lực lên Caracas.

Hôm thứ Ba, Tổng thống Trump tuyên bố sẽ thiết lập một “lệnh phong tỏa toàn diện và triệt để đối với các tàu chở dầu bị trừng phạt” ra vào Venezuela, và nói rằng quốc gia này “đang bị bao vây bởi hạm đội lớn nhất từng được tập hợp trong lịch sử Nam Mỹ”. Caracas luôn khẳng định áp lực của Mỹ đối với nước này có liên quan đến trữ lượng dầu mỏ khổng lồ đã được chứng minh của Venezuela.

Từ lâu, ảnh hưởng của Mỹ đối với Venezuela được xem như một cách để ép buộc thay đổi chế độ ở nước này, và Ngoại trưởng Marco Rubio đã nói với các phóng viên hôm thứ Sáu rằng “mục tiêu của Mỹ là thay đổi động lực đó” ở Caracas.

Bà Kristi Noem, Bộ trưởng An ninh Nội địa, cho biết hôm thứ Bảy rằng Lực lượng Bảo vệ bờ biển đã bắt giữ một tàu cập cảng Venezuela trong một “chiến dịch rạng sáng”. Bộ An ninh Nội địa giám sát Lực lượng Bảo vệ bờ biển Hoa Kỳ.

Bà Noem cho biết Mỹ sẽ tiếp tục ngăn chặn “việc vận chuyển bất hợp pháp dầu mỏ bị cấm vận được sử dụng để tài trợ cho chủ nghĩa khủng bố ma túy trong khu vực”. Bà nói thêm rằng Ngũ Giác Đài, cơ quan đã tiến hành chiến dịch tấn công của Mỹ vào các tàu buôn lậu ma túy bị nghi ngờ từ đầu tháng 9, đã hỗ trợ trong chiến dịch này.

Bộ Ngoại giao Venezuela tuyên bố “lên án và bác bỏ hoàn toàn vụ đánh cắp và bắt cóc một tàu tư nhân mới chở dầu của Venezuela, cũng như vụ cưỡng bức mất tích của thủy thủ đoàn”.

Caracas tuyên bố “hành vi cướp biển nghiêm trọng” này sẽ “không thể không bị trừng phạt”, đồng thời cho biết sẽ đệ đơn khiếu nại lên Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc và các cơ quan khác.

Bà Noem đã chia sẻ một đoạn video dài bảy phút được đánh dấu là “không mật”, dường như cho thấy binh lính Mỹ đổ bộ lên một con tàu bằng trực thăng, trên thân tàu có ghi tên “Centuries”.

Theo dữ liệu theo dõi tàu, tàu “Centuries” là tàu chở dầu thô mang cờ Panama, vị trí cuối cùng được biết đến gần Venezuela. Tàu này dường như không xuất hiện trong bất kỳ danh sách trừng phạt nào hiện hành của Mỹ.

Phó thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Anna Kelly cho biết trên mạng xã hội rằng con tàu đang chở dầu bị cấm vận thuộc sở hữu của công ty dầu khí nhà nước Venezuela, Petróleos de Venezuela, gọi tắt là PDVSA.

“Đó là một con tàu mang cờ giả, hoạt động như một phần của hạm đội ngầm Venezuela để buôn lậu dầu ăn cắp và tài trợ cho chế độ khủng bố ma túy Maduro”, Kelly nói.

“Hạm đội bóng ma” là thuật ngữ dùng để chỉ các tàu chở dầu né tránh lệnh trừng phạt đối với các quốc gia xuất khẩu dầu mỏ như Venezuela hay Nga. Những tàu chở dầu này đôi khi được gọi là tàu ma hoặc tàu ảo.

Ngày 10 tháng 12, Tổng thống Trump tuyên bố Mỹ đã thu giữ được chiếc tàu chở dầu đầu tiên mà tổng thống mô tả là “chiếc tàu lớn nhất từng bị thu giữ”. Sau đó, con tàu được xác định là Skipper.

Hai ngày sau, Bộ Tư pháp công bố lệnh bắt giữ tàu Skipper, cho biết con tàu này trước đây có liên quan đến việc hỗ trợ lực lượng dân quân Hezbollah đóng tại Li Băng và được Iran hậu thuẫn. Hezbollah đã bị Mỹ liệt vào danh sách nhóm khủng bố nước ngoài từ năm 1997.

Ngày 16 tháng 12, Axios đưa tin Mỹ đang chuẩn bị tịch thu thêm các tàu chở dầu bị trừng phạt gần Venezuela, trích dẫn các quan chức giấu tên.

[Newsweek: Venezuela Responds After US Seizes Second Vessel Off Coast]

9. Tàu Nga liên quan đến các chuyến hàng đạn dược của Bắc Hàn bị nhà chức trách Thụy Điển khám xét tại Biển Baltic.

Theo SVT đưa tin, các quan chức hải quan Thụy Điển đã lên tàu Adler của Nga ngoài khơi bờ biển phía nam Thụy Điển vào đêm Chúa Nhật, sau khi tàu gặp sự việc động cơ và neo đậu trong vùng biển Thụy Điển.

Con tàu thuộc sở hữu của công ty M Leasing LLC của Nga, một công ty đang chịu lệnh trừng phạt của Mỹ và Liên Hiệp Âu Châu. Theo báo cáo, các tàu có liên hệ với công ty này đã vận chuyển đạn dược của Bắc Hàn, sau đó được Nga sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine.

Tàu Adler đang di chuyển về phía bắc qua eo biển giữa Đan Mạch và Thụy Điển trên Biển Baltic thì báo cáo gặp sự việc động cơ vào sáng sớm thứ Bảy và phát tín hiệu cầu cứu tới chính quyền Thụy Điển. Sau đó, tàu đã neo đậu ngoài khơi bờ biển phía nam Thụy Điển.

Phóng viên an ninh của SVT, John Granlund, cho biết việc khám xét này là một phần của chuỗi kiểm tra rộng hơn nhằm vào các hoạt động lai ghép của Nga và vận chuyển vũ khí bất hợp pháp trong vùng biển Liên Hiệp Âu Châu. Ông lưu ý rằng các nhà chức trách đang tăng cường cảnh giác đối với các hoạt động hàng hải đáng ngờ.

Bộ trưởng Quốc phòng dân sự Thụy Điển, Carl-Oskar Bohlin, cho biết cuộc kiểm tra được thực hiện với sự hợp tác của thủy thủ đoàn tàu và chính phủ đã giữ liên lạc chặt chẽ với các cơ quan chức năng liên quan trong suốt quá trình này.

[Europe Maidan: Russian vessel tied to North Korea ammo shipments boarded by Swedish authorities in Baltic Sea]